Miasto, zwane Dobrym

Dobre Miasto położone jest na Warmii zaledwie 25 km od Olsztyna, nad rzeką Łyną. To dość stare miasto, bo prawa miejskie otrzymało w 1329 roku. Było swego czasu ważnym miastem na Warmii. To tu miała swoją siedzibę kapituła kolegiacja. Dobre Miasto było ośrodkiem dóbr biskupich, a także handlu i rzemiosła. W 1627 roku zostało zniszczone przez Szwedów. W następnych latach miało się raz dobrze, raz źle, jak to w życiu. Kolejne poważne zniszczenia przyniosła II wojna światowa. Na szczęście, gdy minęła, miasto odbydowano i rozbudowano.

Nazwa Dobrego Miasta najprawdopodobniej wywodzi się od pruskiego słowa "gudde" oznaczającego krzak, zarośla.

Najcenniejszym zabytkiem Dobrego Miasta jest gotycki kościół Najświętszego Zbawiciela i Wszystkich Świętych – druga co do wielkości świątynia Warmii. Kościół posiada tytuł bazyliki mniejszej (jest to tytuł honorowy, który otrzymują kościoły wyróżniające się wartością zabytkową, liturgiczną, pielgrzymkową i duszpasterską). Bazylika pochodzi z lat 1376 – 1389. Przepiękne w środku jest sklepienie gwiaździste, gotycki ołtarz Matki Boskiej z ok. 1430 roku, tryptyk z wątkiem św. Anny Samotrzeć i dzieciństwem Chrystusa, duży barokowy krucyfiks z II poł. XVII wieku i barokowa monstrancja z 1720 r., która znajduje się w zakrystii.

Siedziba bocianów

Bocian zasługuje na miano symbolu Warmii i Mazur. Wiosną tych uroczych klekotków jest tak dużo, że niejedna wieś może się pochwalić większą ilością bocianów niż mieszkańców. Nikomu one nie przeszkadzają, a wprost przeciwnie, co roku są wypatrywane. W końcu jak głosi ludowe przysłowie "Gdzie bocian na gnieźdie siedzi, tam piorun nie uderzy". Bocianie gniazda w gospodarstwie wiejskim sa symbolem szczęścia. Co ciekawe, co drugi bocian w Europie i co czwarty na świecie jest Polakiem. Ciekawe, ilu z nich jest Warmiakami?

W Dobrym Mieście znajduje się gotycka „Baszta Bociania” - wieża z XIV wieku połączona z fragmentem murów obronnych. Jej nazwa pochodzi od gnieżdżących się na jej szczycie bocianów. Upodobały sobie tą wieżyczkę i przylatują na nią co roku.

Obecnie w Baszcie mieści się siedziba Oddziału Stowarzyszenia Społeczno-Kulturalnego "Pojezierze". Stowarzyszenie wyremontowało ją w latach 1970 - 1973. Zaadaptowano Basztę na muzeum historii Dobrego Miasta. Można w nim obejrzeć dawne mapy biskupstwa warmińskiego, plany miasta, fotografie, a na nich Dobre Miasto sprzed 1945, kiedy spalili je radzieccy żołnierze. W sezonie letnim organizowane są wystawy malarstwa, grafiki, batiku, tkaniny artystycznej... Jest ciekawie i twórczo.