Bazylika archikatedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Białymstoku zlokalizowana jest w centrum miasta tuż przy Rynku. Zespół katedralny składa się z neogotyckiej katedry pochodzącej z XX wieku, barokowej plebanii z 1761 roku oraz starego kościoła farnego z początków XVIII wieku.

Kościół farny jest najstarszą budowlą miasta i kryje w sobie sarkofagi rodziny Branickich. Na szczególna uwagę zasługują tu XVIII- wieczne organy oraz pomnik Jana Klemensa Branickiego. 

Katedra powstała właściwie jako przybudówka przy kościele farnym, który nie był już w stanie pomieścić tłumu wiernych. Budowę „przybudówki” rozpoczęto w 1900 roku i gdy zakończono ją po sześciu latach, okazało się że osiągnęła ona rozmiary większe od wcześniejszej świątyni. 

Bazylika złożona jest z trzech naw a do jej wnętrza prowadzą szerokie schody. Dębowy ołtarz główny skrywa w sobie obraz Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, na zewnątrz zaś znajdują się figury św. Piotra i Pawła oraz pomnik św. Jana Pawła II. 

Obecnie katedra pełni rolę Bazyliki Mniejszej i jest siedzibą biskupa.