Józef Czechowicz to jeden z najwybitniejszych polskich poetów, dla którego Lublin stanowił największą inspirację – wystarczy wspomnieć „Poemat o mieście Lublinie”. Czechowicz mieszkał w Lublinie przez dłuższy czas, a w roku 1933 przeniósł się do Warszawy. Pracował tam m.in. w w redakcji Polskiego Radia. Po wybuchu wojny powrócił do Lublina i tu zginął 9 września 1939 roku podczas nalotu lotnictwa niemieckiego.

Muzeum Józefa Czechowicza, jeden z oddziałów Muzeum Lubelskiego, powstało w 1968 roku w 29 rocznicę śmierci poety. Przez trzydzieści lat mieściło się w zabytkowym budynku przy ulicy Narutowicza 10, jednak w 1999 roku straciło swoją siedzibę. Na ulicę Złotą muzeum przeniosło się w roku 2002.

W muzeum znajdują się rękopisy, muzealia, wydawnictwa i materiały związane z życiem i twórczością poety. Placówka stara się w całości zgromadzić rozproszoną spuściznę rękopiśmienniczą Józefa Czechowicza: autografy utworów literackich, listy do przyjaciół i rodziny, zdjęcia oraz dokumenty poety, fragmenty jego dziennika, świadectwa szkolne, dyplom ukończenia Instytutu Pedagogiki Specjalnej w Warszawie i wiele innych.

Ponadto w zbiorach muzeum znalazły się też inne materiały pisarzy związanych z Lubelszczyzną, np. Konrada Bielskiego, Józefa Łobodowskiego, Anny Kamieńskiej.