8.8
OcenaTadeusza Kościuszki Zakopane
Pomnik zlokalizowany jest przy ulicy Kościuszki (naprzeciw dworca autobusowego) w parku im. Lecha Kaczyńskiego i upamiętnia Józefa Kurasia ps. "Ogień","Orzeł" oraz żołnierzy walczących w jego oddziale w latach 1943-1950. Cokół przedstawia kopiec kamieni wraz z siedzącym na jego szczycie orłem z rozpostartymi skrzydłami. Jego odsłonięcia w 2006 roku dokonał Lech Kaczyński i syn „Ognia” – Zbigniew Kuraś.
Tekst inskrypcji to:
Pamięci żołnierzy oddziałów partyzanckich Józefa Kurasia „Ognia” poległych w walce z hitlerowskim i komunistycznym zniewoleniem w latach 1943-1950
Oddali życie za niepodległość Polski i wolność człowieka
„Nie dajmy zginąć poległym” – Zbigniew Herbert
Pierwotnie pomnik miał służyć przywracaniu pamięci o bohaterach antykomunistycznego podziemia, którzy walczyli z totalitarnym reżymem po II wojnie światowej. Jednak monument - podobnie jak życiorys Kurasia, szybko zaczął wzbudzać liczne kontrowersje, a te nasilały się wraz z zaostrzaniem się w Polsce podziału na dwie dominujące partie polityczne. Dla prawicy Kuraś stał się symbolem niezłomnego „żołnierza wyklętego”, a dla lewicy zbrodniarzem i antysemitem.
Józef Kuraś był partyzantem walczącym w czasie II wojny światowej na Podhalu, żołnierzem Armii Krajowej i Polskiego Państwa Podziemnego, oficerem Batalionów Chłopskich oraz szefem Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa i organizatorem Milicji Obywatelskiej. Zdezerterował z większością swoch podwładnych. Choć zapisał się w zbiorowej pamięci, jako partyzant walczący na Podhalu z okupantem, to jego życiorys wzbudza kontrowersje. A to dlatego, że niektórzy powiadają, że dopuszczał się mordów oraz rozbojów na terenie Spiszu i Orawy.