9.6
Ocena
Rynek 1, Lublin
Trybunał Koronny stanowi centralny punkt rynku Starego Miasta. Po nadaniu Lublinowi praw miejskich wybudowano tu najpierw drewniany ratusz, a później gotycki murowany gmach. XVI wieku gotycka budowla zyskała renesansową szatę. Ówczesny trybunał przypominał nieco sandomierski ratusz.
Po pożarze miasta (1575 r.) trybunał odbudowano w stylu renesansowym i mianowano siedzibą Trybunału Koronnego. Odbywały się tu sądy dla szlachty małopolskiej i ruskiej. Decydująca przebudowa trybunału miała miejsce w latach 1781-87. Dokonał jej nadworny architekt króla Stanisława Poniatowskiego – Dominik Merlini. Budynek zyskał klasycystyczny kształt oraz drugie piętro.
Obecnie w Trybunale Koronnym swoją siedzibę ma Urząd Stanu Cywilnego. W przestronnych salach gmachu odbywają się też koncerty, uroczyste spotkania i wykłady.
Z Trybunałem Koronnym związana jest najsłynniejsza lubelska legenda o Sądzie Diabelskim. W 1637 roku przed trybunałem toczył się proces ubogiej wdowy i magnata. Sędzia wydał krzywdzący dla wdowy wyrok, po usłyszeniu którego zawołała, iż diabli byliby dla niej sprawiedliwsi. Tej samej nocy odbył się drugi proces – prowadzony przez czartów. Przewodniczący diabelskiego sądu obronił wdowę i aby przypieczętować decyzję, położył na stole rękę i wypalił na nim jej ślad. Stół z wypaloną czarcią łapą stanowi eksponat lubelskiego muzeum, które mieści się na zamku.