Dzieje polityczne tej historycznej dzielnicy w ramach wystawy zamykają się w symbolicznej klamrze jaką stanowią portrety dwóch polskich królów – Kazimierza Jagiellończyka autorstwa Hermana Hana z katedry w Oliwie oraz króla Stanisława Augusta Poniatowskiego z Muzeum Zamkowego w Malborku. W tej części wystawy pokażemy m.in. :
- dokument traktatu pokoju toruńskiego z 1466 r. ustanawiający granice i podział administracyjny Prus,
- dokumenty związane z ustrojem polityczno – prawnym i sądowym Prowincji,
- widoki malarskie i graficzne miast Prus Królewskich, herby Prus Królewskich, Polski i Litwy,
- Życie codzienne w Prusach w grafice i akwareli
Pierwsza, po części historyczna część wystawy ma szczególny walor dydaktyczny. Ukazuje bowiem ziemię i region w którym żyją kolejne pokolenia Polaków, korzystając z dziedzictwa kultury stworzonej przez Prowincję w ścisłej symbiozie z Rzeczpospolitą. Odwołuje się do świadomości historycznej w przestrzeni kulturowej i geograficznej budując przywiązanie i patriotyzm lokalny do tzw. Małej Ojczyzny.
Kolejne części wystawy ilustrują i przybliżają dokonania rzemiosła Prus Królewskich w czasach od końca XV do końca XVIII wieku.
W tej części wystawy eksponowane są:
- Złotnictwo kościelne (monstrancje, kielichy mszalne, puszki na komunikanty, kadzielnice i łódki do kadzidła, oraz plakiety wotywne) zrealizowane na zamówienie kościołów katolickich i protestanckich, łącznie około 100 wspaniałych eksponatów ze zbiorów muzealnych polskich i niemieckich oraz ze zbiorów kościelnych. W łączności ze złotnictwem kościelnym pokazane zostaną ornaty służące liturgii, pochodzące z klasztornych pracowni pomorskich norbertanek, benedyktynek i brygidek gdańskich.
- W dalszych częściach wystawy eksponowane są wszystkie rodzaje rzemiosła artystycznego w układzie chronologicznym i w podziale na zespoły. W dziale złotnictwa świeckiego eksponować będziemy 140 przedmiotów zamawianych niegdyś chętnie przez bogate mieszczaństwo, dwory królewskie i polską szlachtę, takie jak: puchary, kufle, kubki i przedmioty luksusu, a ponadto wyroby konwisarskie( 110 przedmiotów z cyny) , ludwisarskie (wyroby z mosiądzu t.j. dzwony, moździerze, świeczniki) zegary, kowalstwo artystyczne, oraz pamiątkowe wyroby cechowe. Te ostatnie zdumiewają wielkością i wyrafinowanym kształtem. Wspaniałe wilkomy służyły do wznoszenia toastów w trakcie tradycyjnych spotkań cechowych.
- Dla plastycznego efektu wystawy tworzymy również kilka wnętrz mieszkalnych z XVII i XVIII wieku w oparciu o meble i przedmioty służące życiu codziennemu. Po raz pierwszy zestawione zostaną ze sobą duże zespoły mebli gdańskich, toruńskich i elbląskich, a także wyroby rzemiosła z mniejszych ośrodków takich jak Braniewo, Brodnica, Frombork, Malbork, Grudziądz, Bydgoszcz. W tworzonych wnętrzach, jak i w wydzielonych tematycznie ekspozycjach nie zabraknie ceramiki pomorskiej, stołowych sreber, wyrobów cynowych i obrazków haftowanych w zaciszu domowym.
Pragniemy przybliżyć zwiedzającym atmosferę życia codziennego dawnych mieszkańców
Prus Królewskich, oraz przedstawić osiągnięcia , które mogą stać się źródłem dumy z wielokulturowej przeszłości.
Historyczna wielokulturowość Pomorza, jest bowiem wskazaniem dla współczesności jak na drodze poszanowania odmienności kultywować tradycje tolerancji i współpracy.
Prawdziwym wydarzeniem artystycznym wystawy jest :
- Eksponowanie około 100 obiektów złotnictwa kościelnego, ze zbiorów polskich i niemieckich)
- Pokazanie około 140 obiektów złotnictwa świeckiego w tym: luksusowe puchary i wilkomy cechowe, oraz w wielkim wyborze srebra stołowe, jakie często stanowiły dary dyplomatyczne królów polskich a także zamawiane były przez dwory magnackie z całej Europy w Gdańsku i Toruniu
- Eksponowanie około 110 wyrobów z cyny t.j. rozliczne kubki, misy, talerze, puchary, które dziś są przedmiotem kolekcjonowania przez muzea a kiedyś gościły powszechnie na stołach średnio zamożnego mieszczaństwa w Prusach Królewskich do końca XVIII wieku, kiedy porcelana zaczęła wypierać je z użytku
- Stworzymy na wystawie kilka wnętrz :z XVII wieku – typowe dla Prus Królewskich , barokowe gdańskie i rokokowe: gdańskie, elbląskie i toruńskie. Możliwość poznania zestawionych ze sobą wnętrz mieszczańskich znakomicie wprowadzi zwiedzających w atmosferę dawnego życia codziennego
Wystawa czynna do 29 kwietnia 2007 r.
źródło: www.muzeum.narodowe.gda.pl
Muzeum Narodowe w Gdańsku
Oddział Zielona Brama
ul. Długi Targ 24
80-828 Gdańsk
Tel.fax. 58/307-59-12
zielona.brama@muzeum.narodowe.gda.pl