Klejnot w koronie Rzeczypospolitej. Sztuka zdobnicza Prus Królewskich

Dzieje polityczne tej historycznej  dzielnicy w ramach wystawy zamykają się w symbolicznej  klamrze jaką stanowią portrety dwóch polskich królów – Kazimierza Jagiellończyka autorstwa Hermana Hana z katedry w Oliwie oraz  króla Stanisława Augusta Poniatowskiego z Muzeum Zamkowego w Malborku. W tej części wystawy pokażemy  m.in. :

• dokument traktatu pokoju toruńskiego z 1466 r. ustanawiający granice i podział administracyjny Prus,
• dokumenty związane z ustrojem polityczno – prawnym  i sądowym Prowincji,
• widoki malarskie i  graficzne miast Prus Królewskich, herby Prus Królewskich, Polski i Litwy,
• Życie codzienne w Prusach w grafice i akwareli

Pierwsza, po części historyczna część wystawy ma szczególny walor dydaktyczny.  Ukazuje bowiem  ziemię i region w którym żyją kolejne pokolenia Polaków, korzystając z dziedzictwa kultury stworzonej przez Prowincję w ścisłej symbiozie z Rzeczpospolitą. Odwołuje się do  świadomości historycznej w przestrzeni kulturowej  i geograficznej budując przywiązanie i patriotyzm lokalny  do tzw. Małej Ojczyzny.
Kolejne części wystawy ilustrują i przybliżają dokonania rzemiosła Prus Królewskich w czasach  od końca XV do końca XVIII wieku. 

W tej części  wystawy eksponowane są:

• Złotnictwo kościelne (monstrancje, kielichy mszalne, puszki na komunikanty, kadzielnice i łódki do kadzidła, oraz plakiety wotywne) zrealizowane na zamówienie kościołów katolickich i protestanckich, łącznie około 100 wspaniałych eksponatów ze zbiorów muzealnych  polskich i niemieckich oraz ze zbiorów kościelnych. W łączności ze złotnictwem kościelnym pokazane zostaną ornaty służące liturgii,  pochodzące z klasztornych pracowni pomorskich norbertanek, benedyktynek i brygidek gdańskich. 
• W dalszych częściach wystawy eksponowane są  wszystkie rodzaje rzemiosła artystycznego w  układzie chronologicznym i w podziale  na zespoły. W dziale złotnictwa świeckiego eksponować będziemy 140 przedmiotów  zamawianych niegdyś chętnie przez bogate mieszczaństwo, dwory królewskie i  polską szlachtę, takie jak: puchary, kufle, kubki i przedmioty  luksusu, a ponadto wyroby konwisarskie( 110 przedmiotów z cyny) , ludwisarskie (wyroby z mosiądzu t.j. dzwony, moździerze, świeczniki) zegary, kowalstwo artystyczne, oraz pamiątkowe wyroby cechowe. Te ostatnie zdumiewają wielkością i wyrafinowanym kształtem. Wspaniałe wilkomy służyły do wznoszenia toastów  w trakcie tradycyjnych spotkań cechowych.
• Dla plastycznego efektu wystawy tworzymy  również  kilka wnętrz mieszkalnych z XVII i XVIII wieku w oparciu o  meble i przedmioty służące życiu codziennemu. Po raz pierwszy zestawione zostaną ze sobą duże zespoły mebli gdańskich, toruńskich i elbląskich, a także  wyroby rzemiosła z mniejszych ośrodków takich jak Braniewo, Brodnica, Frombork, Malbork, Grudziądz, Bydgoszcz. W tworzonych wnętrzach, jak i w wydzielonych tematycznie ekspozycjach nie zabraknie ceramiki pomorskiej, stołowych sreber, wyrobów cynowych i obrazków haftowanych w zaciszu domowym.

Pragniemy przybliżyć zwiedzającym atmosferę życia codziennego dawnych mieszkańców
Prus Królewskich, oraz  przedstawić osiągnięcia , które mogą stać się źródłem dumy z wielokulturowej przeszłości.

Historyczna wielokulturowość Pomorza,  jest bowiem  wskazaniem dla współczesności jak na drodze poszanowania odmienności kultywować tradycje tolerancji i współpracy.

Prawdziwym wydarzeniem artystycznym wystawy jest :

1. Eksponowanie około 100 obiektów złotnictwa kościelnego, ze zbiorów polskich i niemieckich)
2. Pokazanie około 140 obiektów złotnictwa świeckiego w tym: luksusowe puchary i wilkomy cechowe, oraz w wielkim wyborze srebra stołowe, jakie często stanowiły dary dyplomatyczne królów polskich a także zamawiane były przez dwory magnackie z całej Europy w Gdańsku i Toruniu
3. Eksponowanie około 110 wyrobów z cyny t.j.  rozliczne kubki, misy, talerze, puchary, które dziś są przedmiotem kolekcjonowania przez muzea a kiedyś gościły powszechnie na stołach średnio zamożnego mieszczaństwa w Prusach Królewskich do końca XVIII wieku, kiedy porcelana zaczęła wypierać je z użytku
4. Stworzymy na wystawie kilka wnętrz :z XVII wieku – typowe dla Prus Królewskich , barokowe gdańskie i rokokowe: gdańskie, elbląskie i toruńskie. Możliwość poznania zestawionych ze sobą wnętrz mieszczańskich znakomicie wprowadzi zwiedzających w atmosferę dawnego życia codziennego

Wystawa czynna do 29 kwietnia 2007 r.

źródło: www.muzeum.narodowe.gda.pl

Muzeum Narodowe w Gdańsku
Oddział Zielona Brama
ul. Długi Targ 24
80-828 Gdańsk
Tel.fax. 58/307-59-12
zielona.brama@muzeum.narodowe.gda.pl