Radom i okolice - co warto zobaczyć?

Radom znajduje się w centralnej Polsce, w południowej części województwa mazowieckiego nad rzeką Mleczną. Historycznie położony jest w Małopolsce, w ziemi sandomierskiej. Zgodnie z fizycznogeograficznym podziałem miasto położone jest na Wzniesieniach Południowomazowieckich, gdzie większa część miasta położona jest na Równinie Radomskiej, natomiast północny kraniec na Równinie Kozienickiej. Radom znajduje się na terenie o wysokościach od 130 do 207 m n.p.m.

Jest to największy ośrodek miejski w widłach Wisły i Pilicy, drugie pod względem wielkości miasto województwa mazowieckiego. Przed rokiem 1795 było to miasto królewskie w powiecie radomskim województwa sandomierskiego. Zaś w okresie Księstwa Warszawskiego - stolica departamentu radomskiego. Obecnie Radom jest siedzibą wielu instytucji o regionalnym znaczeniu. Mieszczą się tu: wojewódzki urząd skarbowy, wydział zamiejscowy wojewódzkiego sądu administracyjnego, sąd okręgowy wraz z prokuraturą okręgową, delegatura urzędu wojewódzkiego i urzędu marszałkowskiego. Ponadto ma tu siedzibę Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych, delegatura Instytutu Pamięci Narodowej, delegatura ABW i Mazowiecka Komenda Wojewódzka Policji obejmująca swoim działaniem województwo mazowieckie z wyjątkiem aglomeracji warszawskiej.

Miasto jest również organizatorem międzynarodowych pokazów lotniczych Radom Air Show. Natomiast Międzynarodowy Festiwal Gombrowiczowski i Radomski Festiwal Jazzowy są dziś kulturową wizytówką miasta.

Co warto zobaczyć w Radomiu?

Najcenniejszym zabytkiem Radomia jest zachowana zabudowa dzielnic centralnych pochodząca z okresu od XIII do XX wieku. O wartości założenia urbanistycznego tych rejonów miasta świadczy nagromadzenie oryginalnych zabytków prezentujących w układzie chronologicznym różne style architektoniczne, co w sposób czytelny obrazuje kolejne fazy rozwoju historycznej części miasta, począwszy od wczesnośredniowiecznej osady aż do dzielnic powstałych w XIX i XX wieku. Radomski zespół architektoniczno-urbanistyczny został wpisany do wojewódzkiego rejestru zabytków dwukrotnie. Ponadto na chronionym obszarze znajduje się około 200 obiektów posiadających indywidualne wpisy w rejestrze.

Jedną z najbardziej rozpoznawalnych budowli w Radomiu jest gmach dawnej Komisji Województwa Sandomierskiego, który obecnie stanowi budynek Urzędu Miasta, jednak jego zewnętrzne fasady wciąż przyciągają turystów. Budowa pałacu ukończona została w 1827 roku, w całości nawiązuje on do stylu klasycystycznego.

Kolejny ciekawy obiekt to gotycki kościół św. Wacława wzniesiony ok. 1216 roku, z fundacji Leszka Białego. Jest to najstarszy budynek murowany Radomia. W latach 1780–1978 budynek nie pełnił funkcji sakralnej, zaś w latach 1978–1986 został poddany gruntownej renowacji.

Kościół farny św. Jana Chrzciciela to następny znaczący punkt na mapie Radomia. Pierwotnie była to gotycka świątynia jednonawowa, wzniesiona w latach 1360–1370 z fundacji Kazimierza Wielkiego. Kolejnym zabytkiem sakralnym, które warto zobaczyć jest klasztor oo. bernardynów wraz z kościołem pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej. Jest to gotycki zespół klasztorny ufundowany w 1468 roku przez Kazimierza Jagiellończyka.

Będąc w Radomiu warto odwiedzić także Muzeum Wsi Radomskiej, czyli skansen, na terenie którego znajdują się obiekty mieszkalne, zagrody, remiza i dom ludowy - wszystkie pochodzące z pobliskich wsi. Niektóre z budynków liczą w sobie niemal 200lat. Poza wystawami stałymi, Muzeum Wsi Radomskiej udostępnia czasowe wystawy związane m. in. ze świętami religijnymi, przedmiotami sakralnymi czy sztuką ludową. Odbywają się tu również warsztaty dla młodszych i starszych gości, takie jak wytwarzanie wyrobów ceramicznych, pieczenie tradycyjnego chleba czy tworzenie ludowych ozdób i zabawek.

Także miłośnicy aktywnego wypoczynku znajdą tu coś dla siebie. Przez miasto przechodzi zielony szlak pieszy Pionki – Rożki o długości 44,8 km, a także koniec ma czarny szlak rowerowy z Jedlni-Letnisko.

Ciekawym pomysłem może być także spacer po Starym Ogrodzie. Ten zabytkowy park miejski położony jest w samym centrum Radomia – jest on nie tylko najstarszym obiektem tego typu w Radomiu, ale również jednym z najstarszych w całej Polsce. Zajmuje powierzchnię 7 hektarów, na których znajdują się aleje, pomniki i staw ze sztuczną wysepką. Cały teren obfituje w drzewa i krzewy. Najmłodsi spacerowicze mogą tam skorzystać z dużego placu zabaw.

Miłośnicy przyrody powinni odwiedzić także Rezerwat Przyrody Ciszek. Jest to kompleks ochronny o powierzchni przeszło 40 hektarów, który stanowi część Puszczy Kozienickiej. Rezerwat Ciszek to doskonałe miejsce na wypoczynek z dala od zgiełku miasta. Na jego terenie znajdziemy szlaki, które sprzyjają pieszym wycieczkom. Rezerwat zamieszkują przeróżne gatunki zwierząt (w tym rzadkie gatunki ptactwa), charakteryzuje się również gęstym zalesieniem.

Inną propozycją spaceru może być wizyta w Parku Leśniczówka, kolejnym zabytkowym parku w mieście. Zapuszczając się w głąb parku możemy znaleźć klimatyczne alejki, place zabaw, pomosty i fontanny. Park Leśniczówka zachwyca przede wszystkim gęstym zalesieniem oraz doskonale przystosowaną infrastrukturą, która umożliwia piesze spacery oraz rowerowe wycieczki.

Atrakcyjne okolice Radomia

W pobliskiej Przysuszce znajduje się Muzeum im. Oskara Kolberga. Ma ono za zadanie upamiętnianie i upowszechnianie wiedzy o Oskarze Kolbergu, który był muzykiem, etnografem i znawcą lokalnego folkloru. Poszczególne ekspozycje dotyczą zarówno samej osoby Oskara Kolberga – poszczególnych okresów jego życia – jak i dorobku naukowego.

Natomiast w Orońsku – niewielkiej miejscowości położonej 15km od Radomia stowrzono Centrum Rzeźby Polskiej. Zgromadzone w tym miejscu dzieła sztuki pochodzą przede wszystkim z drugiej połowy XX wieku. Znajdują się tutaj zarówno tradycyjne rzeźby, jak i nowatorskie instalacje artystyczne. Dodatkowo na terenie obiektu znajduje się Park Rzeźby, do którego wstęp jest darmowy codziennie od 7 rano do zmroku.

Poszukaj noclegu w Radomiu