Skąd się wzięła Wielkanoc? Fakty i ciekawostki

Podczas Świąt Wielkanocnych chrześcijanie celebrują mękę, śmierć i zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa. W znanej nam formie zawdzięczamy Wielkanoc soborowi nicejskiemu, który miał miejsce w 325 roku. Jednym z istotnych ustaleń było na przykład określenie, kiedy wypadają Święta Wielkanocne.

Od czego zależy data Wielkanocny?

Trzeba również pamiętać, że data Wielkanocy różni się w kościele katolickim i prawosławnym ze względu na odmienne kalendarze, jakimi posługują się wyznawcy obu religii. W obrządku wschodnim nadal obowiązuje bowiem kalendarz juliański, podczas gdy na zachodzie mamy kalendarz gregoriański.

Jak obchodzimy Święta Wielkanocne?

Szczególnie istotne jest Triduum Paschalne, czyli Wielki Piątek, Wielka Sobota i Niedziela Zmartwychwstania. Niedzielne obchody rozpoczynają się już w sobotę wieczorem, po zapadnięciu zmroku. Świętowanie Wielkanocy trwa osiem dni, jest to tzw. oktawa wielkanocna. Natomiast cały okres wielkanocny w kościele katolickim kończy się w dniu pięćdziesiątnicy, kiedy wypada Niedziela Zesłania Ducha Świętego.

Wielkanocy towarzyszą liczne obrzędy i zwyczaje, które mają rodowód pogański.

Skąd się wzięła Wielkanoc? Zwyczaje i tradycje

Badacze nie potrafią jednoznacznie odpowiedzieć, skąd wzięła się Wielkanoc. Wielu z nich łączy ją z wiosennym świętem poświęconym anglosaskiej bogini płodności Eastrze (Ostarze). Natomiast nasze rodzime tradycje wielkanocne mogą pochodzić od słowiańskich Jarych Godów.

Jest to szczególnie widoczne w ludowych zwyczajach, jak na przykład malowanie pisanek. Dzisiaj to dla nas miła zabawa, jednak dla naszych przodków tradycje miały znaczenie magiczne.

Dowiedz się więcej o polskich wielkanocnych tradycjach, wejdź: Zwyczaje wielkanocne. Najciekawsze polskie tradycje

• Jajko. W czasach pogańskich było niezwykle ważnym rekwizytem magicznym, dlatego przez kilka stuleci kościół zabraniał wiernym jedzenia ich podczas Wielkanocy! Kiedy wyrażono na to zgodę, zaznaczono, że jajka należy najpierw poświęcić. Również kraszenie i zdobienie jajek miało kiedyś charakter magiczny. Figury geometryczne symbolizowały nieskończoność, wykorzystywano też znaki solarne, nawiązujące do wieczności i odrodzenia.

• Śmigus-dyngus. Poniedziałek Wielkanocny przez wielu nazywany jest po prostu Lanym Poniedziałkiem. Współcześnie tradycja powoli odchodzi w zapomnienie, jednak jeszcze kilka lat temu polewanie wodą miało się świetnie. Śmigus-dyngus były kiedyś dwoma różnymi obyczajami.
  
  Dyngus to zwyczaj składania sobie wiosennych wizyt, natomiast śmigus polegał na symbolicznym polewaniu się nawzajem wodą i biciu wierzbowymi witkami. Stanowiło to oczyszczenie z brudu oraz grzechu.
  

• Również baranek i zajączek wielkanocny są zakorzenione w czasach pogańskich. Zając to symbol płodności i dążenia do rozmnażania się, dla wczesnych chrześcijan stał się symbolem grzesznika. Współcześnie czekoladowe zajączki stanowią świąteczny symbol – czekoladowe figurki zdobią stoły, wkładamy je także do koszyczków ze święconką. Żywa jest też tradycja przynoszenia prezentów przez Zajączka Wielkanocnego. Do Polski zwyczaj ten dotarł z Niemiec na początku XX wieku, szczególnie mocno zakorzenił się na Śląsku.
  
  Baranek to dla nas symbol Jezusa Chrystusa, ofiary jaką poniósł na krzyżu. Warto jednak wiedzieć, że również tę symbolikę chrześcijanie zaczerpnęli od pogan. W starożytności było to jedno z najchętniej wykorzystywanych zwierząt ofiarnych, szczególnie lubianych przez bogów.