Wielka Knieja. Jest to fascynujący szlak prowadzący przez Wielką Knieję, zwaną powszechnie po prostu Puszczą Piską. Jest to drugi co do wielkości kompleks leśny w Europie. W jego najbogatszej przyrodniczo części utworzono Mazurski Park Krajobrazowy. Niezwykłości Puszczy Piskiej to meandrująca rzeka Krutynia, tworząca spływ kajakowy; tajemnicze leśne jeziorka; otulone mgłą łąki; rzadkie gatunki roślin i zwierząt... Nic nie jest tu ułożone, uporządkowane, wymyślone. Czuć... pierwotną dzikość przyrody. Wieś Krutyń to początek. Szlak zaczynamy we wsi Krutyń (UWAGA - nie mylić z rzeką Krutynią, której wieś zawdzięcza swą nazwę). W zabytkowym drewnianym budynku mieści się siedziba dyrekcji Mazurskiego Parku Krajobrazowego. Po sąsiedzku, "o płot dalej" w zabytkowej mazurskiej stodole znajduje się Muzeum Przyrodnicze. Kolekcja przyrodnicza Muzeum liczy ponad 200 eksponatów zwierząt. Zwierzęta te nie zostały jednak zabite! Trafiły do Muzeum jako ofiary potrącenia lub zderzenia się z...
Szlak ten oznakowany jest w terenie kolorem żółto-białym. Rozpoczyna się we wsi Krutyń, przebiega nad jeziorem Mokrym, wiedzie przez Rezerwat Królewska Sosna, następnie przez wieś Karwica Mazurska i kończy się we wsi Pranie.
Wielka Knieja.
Jest to fascynujący szlak prowadzący przez Wielką Knieję, zwaną powszechnie po prostu Puszczą Piską. Jest to drugi co do wielkości kompleks leśny w Europie. W jego najbogatszej przyrodniczo części utworzono Mazurski Park Krajobrazowy. Niezwykłości Puszczy Piskiej to meandrująca rzeka Krutynia, tworząca spływ kajakowy; tajemnicze leśne jeziorka; otulone mgłą łąki; rzadkie gatunki roślin i zwierząt... Nic nie jest tu ułożone, uporządkowane, wymyślone. Czuć... pierwotną dzikość przyrody.
Wieś Krutyń to początek.
Szlak zaczynamy we wsi Krutyń (UWAGA - nie mylić z rzeką Krutynią, której wieś zawdzięcza swą nazwę). W zabytkowym drewnianym budynku mieści się siedziba dyrekcji Mazurskiego Parku Krajobrazowego. Po sąsiedzku, "o płot dalej" w zabytkowej mazurskiej stodole znajduje się Muzeum Przyrodnicze. Kolekcja przyrodnicza Muzeum liczy ponad 200 eksponatów zwierząt. Zwierzęta te nie zostały jednak zabite! Trafiły do Muzeum jako ofiary potrącenia lub zderzenia się z samochodami poruszającymi się po drogach Parku.
Muzeum czynne jest od poniedziałku do piątku w godz. 8.00-15.00, a w okresie letnim również w soboty i niedziele. Bilet to dobrowolna opłata na rzecz Mazurskiego Parku Krajobrazowego, warto więc wyrzucić wcześniej węża z kieszeni.
W Krutyni mieszkał i pracował Karol Małłek, działacz mazurski, pisarz, folklorysta i nauczyciel. Prowadził on działalność oświatową wśród Mazurów, działał w Związku Mazurów. Współpracował z "Gazetą Mazurską" oraz "Kalendarzem dla Mazurów". Publikował wiersze, artykuły, prace folklorystyczne i felietony. Jego najbardziej znane prace to: "Jutrznia mazurska na Gody", "Mazurski śpiewnik regionalny", książka "Jest dąb nad Mukrem" oraz "Dzienniki".
O Dębie Bartnym z wymarłymi pszczołami i zakochanych drzewach.
Po południowej stronie szlaku rozpościera się ścieżka prowadząca do rezerwatu Zakręt. Można w nim zobaczyć 3 urocze leśne jeziorka i ich pływające wyspy (odrywające się fragmenty kożucha torfowego). Fascynujący jest zachodzący w rezerwacie proces zarastania jezior śródleśnych i tworzenia się torfowisk z charakterystycznymi pływającymi wyspami.
Na szlaku znajduje się Dąb Bartny opuszczony przez pszczoły, które wymarzły w czasie ostrej zimy w 1979 r. oraz Zakochana Para - para drzew, gdzie dąb obejmuje konarami sosnę.
O Królewskiej Sośnie, która uschła i Dębie nad Mukrem
Na 3 kilometrze szlaku pieszego znajduje się jezioro Mokre, przez które wiedzie szlak kajakowy rzeką Krutynią. Zwróćmy uwagę na znaki kierujące do Królewskiej Sosny - martwego pomnika przyrody mającego 35 m wysokości. Sosna ta przeżyła ponad 300 lat, uschła w 1972 roku. Po przeciwnej stronie szlaku, w Rezerwacie Królewska Sosna, w kierunku jeziora rośnie Dąb nad Mukrem im. Karola Małłka. Dąb nad Mukrem pięknie opisał Karol Małłek "(...) olbrzym tysiącletni, mocno wparty w ziemię, szeroko rozrosły. Pamięta on całą historię tej ziemi i dzieje ludu mazurskiego. Gdyby przemówił kiedyś ludzkim głosem, ileż wspaniałych tajemnic mógłby zdradzić, ileż odkryłby piękna przeszłości, iluż ludziom przypomniałby to, o czym niektórzy z nich nie chcą pamiętać! Dąb tysiącletni szumi językiem puszczy i tylko ten, kto potrafi słuchać, rozumie jego dębową mowę."
Po atrakcjach przyrodniczych Rezerwatu Królewska Sosna szlak przekracza szosę Ruciane–Zgon, przebiega przez Karwicę Mazurską i na 20 km dociera do Leśniczówki Pranie.
O łące, która prała i znanym poecie
Leśniczówka Pranie jest ostatnim punktem na Szlaku pieszym im. Karola Małłka. Wzięła ona swą nazwę od łąki, która jak mawiali Mazurzy prała, czyli pokrywała się mgłą. W Leśniczówce znajduje się Muzeum poświęcone poecie Konstantemu Ildefonsowi Gałczyńskiemu. Po raz pierwszy przybył on do Prania w lipcu 1950 r. Przyjeżdżał z Warszawy przez kolejne trzy lata, jako gość ówczesnego leśniczego Stanisława Popowskiego. W 1952 r. wraz z żoną Natalią snuł plany zamieszkania na stałe w okolicy jeziora Nidzkiego, które zniweczyła nagła śmierć poety w grudniu 1953 r. W leśniczówce powstały ważne utwory poety, m.in.: Kronika Olsztyńska, Niobe, Wit Stwosz, Pieśni, Ezop świeżo malowany, Rozmowa liryczna, Spotkanie z matką, Księżyc, W leśniczówce.
W leśniczówce w lipcu i sierpniu odbywają się poranki poetyckie połączone z recytacją wierszy Gałczyńskiego w interpretacji wybitnych aktorów i prezentacją muzyki poważnej.
