Czy wiesz, gdzie znajduje się największy cmentarz w Polsce?
Gdzie znajduje się największy cmentarz w Polsce? Nie w Warszawie czy Krakowie, a w Szczecinie. Oprócz tego, że nekropolia ma naprawdę imponującą powierzchnię, zadziwia także wyjątkowym charakterem i rzadko spotykaną aranżacją przestrzeni.
Cmentarz Powązkowski ma powierzchnię 43 ha, Rakowicki liczy 42 ha – natomiast Cmentarz Centralny w Szczecinie zajmuje obszar ponad 172 ha! Podzielony jest na kilka sektorów, w których łącznie pochowano ponad 300 tysięcy zmarłych. Przez to jest nie tylko największy w Polsce, ale pod tym względem zajmuje trzecie miejsce w Europie.
Cmentarz Centralny w Szczecinie - największy w Polsce
Cmentarz Centralny w Szczecinie otwarto oficjalnie 6 grudnia 1901 roku, ale potrzeba jego utworzenia pojawiła się o wiele wcześniej. Do tej pory zmarłych chowano przy kościołach, więc miejsca nie mogło wystarczyć na długo. Kiedy po 1873 roku Szczecin przestał być miastem twierdzą, znalazła się nowa przestrzeń na tak duże przedsięwzięcie.
Najstarsza, wschodnia część cmentarza została zaprojektowana przez głównego architekta miejskiego Wilhelma Meyera-Schwartaua. Jego koncepcja wzorowana była na nekropoliach z Hamburga i Wiednia, miała też iście barokowy rozmach. Meyer-Schwartau wymyślił kilka osi widokowych oraz gęstą sieć alejek i dróg, mających owalne lub półkoliste kształty. On też zaprojektował najważniejsze cmentarne obiekty, czyli bramę główną, kaplicę oraz budynek administracji.
Kaplica na Cmentarzu Centralnym w Szczecinie, fot. Jacek, Adobe Stock
Człowiekiem, który miał bardzo duży wpływ na obecny wygląd Cmentarza Centralnego, był jego pierwszy dyrektor Paul Georg Hannig. Co ciekawe, wcześniej zajmował się ogrodnictwem, pracował w najpiękniejszych miejscach w Europie - między innymi w Wersalu. To jemu zawdzięczamy parkowy wygląd nekropolii. Wszystkie drzewa, krzewy i inne rośliny są starannie dobrane, nie było tu miejsca na przypadek.
Cmentarz Centralny starano się więc upodobnić do parku, odchodząc od maksymalnego ścieśniania kwater. Dzięki temu założeniu nawet współcześnie jest to tak niezwykłe miejsce, które szczecinianie odwiedzają nie tylko z okazji Wszystkich Świętych. Cmentarz można zwiedzać jak pomnik historii, tym bardziej, że wyznaczono tam kilka ciekawych tras.
Zwiedzanie Cmentarza Centralnego w Szczecinie
Na pewno warto zwrócić uwagę na cmentarne budynki - bramę główną oraz kaplicę. Brama została wybudowana w stylu neoromańskim, jednak nie zachowała w niezmienionym stanie. Po drugiej wojnie światowej konieczna była jej odbudowa. Podczas prac nie odtworzono m.in. wieńczącej ją kopuły z krzyżem.
Brama główna Cmentarza Centralnego, fot. konik60, Adobe Stock
Drugim charakterystycznym budynkiem jest kaplica cmentarna, również inspirowana stylem romańskim. Stanowi najbardziej rozpoznawalny punkt nekropolii, usytuowana jest bowiem na wzniesieniu, a od zachodu rozciaga się wolna, zielona przestrzeń z fontanną.
Na pewno warto zwrócić też uwagę na kwaterę wojenną, która znajduje się w głównej osi widokowej Cmentarza Centralnego w Szczecinie. Spoczywają tu żołnierze polscy i radzieccy, polegli na terenie Pomorza Szczecińskiego oraz podczas bitwy o Berlin. Nad kwaterą góruje monumentalny pomnik Braterstwa Broni, swym wyglądem nawiązujący do husarskich skrzydeł.
Zobacz także:
To oczywiście nie jedyny pomnik, jaki można zobaczyć na cmentarzu. Znajdują się tu między innymi pomnik Pamięci Olimpijczyków, Działaczy Ruchu Robotniczego, Krzyż Grudnia ‘70 oraz pomnik poświęcony tym, którzy nie wrócili z morza. Wyjątkowy jest także pomnik Matka Ziemia – kopia oryginału z 1920 roku autorstwa Ernsta Barlacha.
Trakty turystyczne na Cmentarzu Centralnym w Szczecinie
Cmentarz Centralny w Szczecinie to oczywiście miejsce pochówku, ale także zakątek, który po prostu interesuje ludzi. W jego wschodniej, najstarszej części wytyczono więc trakty turystyczne, ułatwiające dotarcie do najciekawszych punktó.
- Trakt historyczny pokazuje osie widokowe, elementy architektury, ale przede wszystkim unikatowe pomniki i nagrobki. Zaczyna się przy bramie głównej, prowadzi przez lapidarium i cmentarz wojenny, a kończy się przy kwaterze kombatantów. Można zobaczyć tu m.in. kwaterę zasłużonych, a także nagrobek Wilhelma Meyera-Schwartaua.
- Ścieżka botaniczna pozwala zobaczyć najciekawsze i najrzadsze rośliny, jakimi został obsadzony cmentarz. Przy najbardziej interesujących punktach znajdują się tablice informacyjne. Warto też wspomnieć o symbolicznym znaczeniu zasadzonych tu drzew: cis jest symbolem przejścia do zaświatów, bukszpan oznacza nadzieję na nieśmiertelność, natomiast bluszcz symbolizuje pamięć o zmarłych.
Komentarze
