Przehyba - jeden z najbardziej widokowych szczytów w Beskidzie Sądeckim
Przehyba to szczyt zlokalizowany w Beskidzie Sądeckim, w Paśmie Radziejowej, który według wielu oferuje jedne z najpiękniejszych widoków w swojej okolicy. Na szczycie znajduje się Schronisko PTTK Przehyba oraz wysoka na 87 metrów wieża przekaźnikowa - przy dobrych warunkach pogodowych jej sylwetka jest widoczna nawet z Tatr.
Na Przehybę warto wybrać się tym bardziej, że wycieczka na jej szczyt pomimo dystansu, jaki należy pokonać, jest przyjemna i nie stwarza problemów nawet dla najmłodszych. Na początek warto postawić na najłatwiejszy szlak z Gabonia, a na kolejne wyprawy wybrać także inne trasy - wielu turystów nie poprzestaje na jednokrotnym zdobyciu szczytu Przehyby, powracając w to miejsce w kolejnych latach. Dlaczego tak się dzieje i co czyni to wzniesienie wyjątkowym miejscem na mapie Beskidu Sądeckiego - o tym powiemy poniżej!
Gdzie leży Przehyba? Co warto wiedzieć o tym szczycie?
Beskid Sądecki, a konkretnie Pasmo Radziejowej to miejsce, w którym wznosi się Przehyba - jeden z najwyższych szczytów Beskidu Sądeckiego. Jej wysokość wynosi 1173 m n.p.m. Góra jest zlokalizowana między położonym na zachodzie szczytem Skałki, a wysuniętą na wschód Wielką Przehybą. Najwyższy punkt Przehyby nazywany jest często Garbem. Niższy wierzchołek bywa natomiast określany mianem Małej Przehyby. Przehyba znajduje się w zachodniej części Pasma Radziejowej, na terenie Popradzkiego Parku Krajobrazowego. Z jej podszczytowych stoków wypływają potoki Sopotnicki, Sielski, Stary i Jaworzynka.
Zobacz: Urlop w sercu Beskidu Sądeckiego. Odpocznij od turystycznego zgiełku!
Przehyba jest jednym z najlepiej dostępnych szczytów w Beskidzie Sądeckim. Na wzniesienie prowadzi kilka szlaków turystycznych, które krzyżują się tuż przy schronisku. Jest to więc miejsce, do którego zarazem łatwo się dostać, jak i szczyt, po którego odwiedzeniu można wybrać się na dalsze wycieczki po Beskidzie Sądeckim. Nic więc dziwnego, że większość turystów odwiedzających te okolice prędzej czy później zawędruje na Przehybę. Na szczycie czekają na nich nie tylko piękne widoki na Kotlinę Sądecką, Beskidy, Pieniny i Tatry, lecz także możliwość odpoczynku w klimatycznym, pięknie położonym schronisku górskim.
fot. uroburos / Pixabay.com CC0
Skąd wzięła się nazwa Przehyba? Co ona oznacza?
Nazwa Przehyba ma staroruskie pochodzenie i oznacza "przełęcz", "siodło górskie". Jest to termin topograficzny, który występuje na sporym obszarze Karpat Zachodnich. Od dawna jest używany na terenie Beskidu Niskiego i Beskidu Sądeckiego, a w szczególności na Łemkowszczyźnie, spotkać go można jednak także w Pieninach, Gorcach i na Żywiecczyźnie. Określenie Przehyba jest używane także na Słowacji.
Według badaczy, nazwa to powstała na Słowacji, skąd rozpowszechniła się na Łemkowszczyznę i tam przybrała staroruską formę Priehyba, która następnie została przeniesiona na Beskid Sądecki, Pieniny oraz Gorce. Z czasem uległa spolszczeniu na aktualną formę Przehyba.
Co ciekawe, to samo określenie na Żywiecczyźnie posiada formę Przegib, aczkolwiek obydwie wywodzą się od pierwotnego Priehyba. Termin ten w dzisiejszych czasach jest najczęściej tłumaczony jako przełęcz, lecz jest to znaczne uproszczenie. W rzeczywistości obejmuje bowiem wiele innych górskich formacji, wśród których znajdują się m. in. przełęcze.
Turystyka na Przehybie
Przehyba jest jednym z najbardziej znanych i chętnie odwiedzanych przez turystów szczytów w Beskidzie Sądeckim. Najbardziej charakterystycznym elementem jej krajobrazu jest widoczny z daleka przekaźnik telewizyjny. Powstał on w 1972 r. na Małej Przehybie, a jego wysokość wynosi dokładnie 87 metrów. Taka wysokość sprawia, że jest on świetnie widoczny z pobliskich pasm górskich i szczytów, a wprawny obserwator wypatrzy go nawet z Tatr.
Tuż obok przekaźnika znajduje się jedno z najpopularniejszych w tych okolicach schronisk turystycznych - Schronisko PTTK Przehyba, w którym chętnie odpoczywają turyści. Schronisko PTTK na Przehybie jest położone na wysokości 1150 m n.p.m., a z jego tarasu widokowego roztacza się piękny krajobraz. Oprócz noclegów w pokojach, obiekt dysponuje także polem namiotowym, chętnie wykorzystywanym przez turystów w sezonie letnim.
Tuż przy budynku Schroniska PTTK na Przehybie znajdują się tablice upamiętniające walki partyzanckie, jakie toczyły się w tym miejscu w czasie II wojny światowej. Według niektórych źródeł, niedaleko szczytu, w lesie, znajduje się stary pomnik poświęcony wojennym bohaterom. Na szczycie Przehyby i w samym schronisku kilkukrotnie gościł Karol Wojtyła, późniejszy papież Jan Paweł II. Schronisko PTTK na Przehybie jest zlokalizowane w miejscu oferującym najlepsze widoki. Grzbiet Przehyby jest niemal w całości zalesiony, a panoramy można podziwiać dopiero ze szczytu - właśnie przy schronisku.
Przehyba cieszy się tak dużym zainteresowaniem turystów nie tylko z powodu pięknych widoków, jakie oferuje. Jest to także bardzo ważny pod względem turystycznym punkt w Beskidzie Sądeckim - na jego szczycie krzyżuje się sporo szlaków turystycznych, za pomocą których można dostać się w wiele innych rejonów Pasma Radziejowej i Beskidu Sądeckiego. Przez szczyt przebiega m. in. fragment Głównego Szlaku Beskidzkiego (szlak czerwony), szlak niebieski i zielony szlak ze Szczawnicy, a także żółty szlak z Moszczenicy Wyżnej. Przez szczyt przechodzi także żółty szlak turystyki konnej z Krościenka nad Dunajcem oraz czarny szlak rowerowy ze Szczawnicy. Na Przehybie dostępne są ponadto dwie trasy narciarskie - czarna ze Szlachtowej do Gabonia i niebieska z Rytra do Szczawnicy.
Mnogość szlaków turystycznych sprawia, że Przehyba jest nie tylko świetnie dostępna dla pieszych wędrowców, lecz także dla miłośników jazdy na rowerze, konnej i na nartach. W sezonie zimowym nie brakuje osób, które decydują się na wjazd na szczyt wzniesienia skuterem śnieżnym lub z dziećmi na sankach. Taki charakter wzniesienia i oferowane przez nie różne możliwości wejścia sprawiają, że już sama droga na Przehybę stanowi atrakcję dla miłośników spędzania wolnego czasu na świeżym powietrzu.
Szlaki turystyczne. Jak dotrzeć na Przehybę?
Turyści mający w planach odwiedzenie Przehyby, mają do wyboru kilka tras. Szlaki na Przebybę mają początek w okolicznych miejscowościach oraz charakteryzują się zróżnicowaną długością i czasem przejścia. Za najkrótszy szlak turystyczny na Przehybę uznawana jest trasa z Gabonia i w związku z tym jest to opcja najbardziej polecana na pierwszą wycieczkę, także dla rodzin z dziećmi. Szlak zielony można bez większego problemu pokonać także w zimie, np. wioząc najmłodszych w sankach.
Oprócz szlaku zielonego, do wyboru mamy także szereg innych tras. Możemy np. wybrać szlak niebieski ze Szczawnicy - jest to jednak dość stroma i męcząca trasa, na której pokonanie trzeba poświęcić ok. 3,5 h czasu. Trasa wiedzie głównie lasem, przez co widoki czekają na nas dopiero na szczycie Przehyby, przy schronisku. Ze Szczawnicy na Przehybę można dostać się także szlakiem zielonym - jest to jednak dużo bardziej męcząca i dłuższa opcja. Piękne widoki czekają jednak zarówno na końcu, jak i na początku wycieczki. Po wyjściu z miasta można podziwiać Pieniny, a także malowniczy Wodospad Zaskalnik.
Kolejną propozycją trasy jest szlak czerwony (fragment Głównego Szlaku Beskidzkiego) z Krościenka nad Dunajcem. To bardzo długi szlak, na którego pokonanie w całości trzeba poświęcić ok. 5 h. Nieco krótsza jest trasa z Jazowska, szlakiem zielonym. Czas przejścia wynosi w tym przypadku ok. 4 h, lecz sam szlak jest łagodniejszy i mniej wymagający pod względem kondycyjnym.
Na Przehybę możemy wybrać się także ze Starego Sącza, żółtym szlakiem. Jest to długa, bo licząca sobie aż 16 km trasa, którą warto podzielić na dwa dni - jeden poświęcić na wejście na Przehybę i nocleg w schronisku, a drugi na powrót do Starego Sącza. Oprócz tego, na Przehybę i do schroniska można dostać się także szlakiem niebieskim z Rytra, a także trasą z Przełęczy Obidza. Ten ostatni warto wybrać ze względu na to, że przebiega przez najwyższy szczyt Beskidu Sądeckiego, jakim jest Radziejowa. Jest to bardzo widokowa trasa, która liczy sobie ok. 9 km.
Sprawdź: Nieodkryte szlaki w Beskidach. Gdzie się wybrać?
Gdzie szukać zakwaterowania w okolicy?
Beskid Sądecki to piękny, górski region, w którym zdecydowanie warto spędzić więcej czasu. Turystów przyciągają tu piękne widoki, cisza, spokój, a także dzikość gór i otaczającej je przyrody. Wędrując szlakami Beskidu Sądeckiego, często zdarza się tak, że na swojej drodze nie napotkamy innych turystów. Jest to więc miejsce zdecydowanie inne niż Tatry z ich zatłoczonymi i licznie odwiedzanymi przez wędrowców szlakami turystycznymi. Nic więc dziwnego, że w Beskidzie Sądeckim chętnie goszczą osoby szukające wytchnienia od codzienności i odpoczynku na łonie natury.
Mimo swojego zacisznego i spokojnego charakteru, Beskid Sądecki nie zawodzi pod względem infrastruktury turystycznej. Każda osoba, która zdecyduje się spędzić tu urlop, bez większego problemu znajdzie zakwaterowanie blisko szlaków turystycznych oraz miejscowych atrakcji. Jeśli jednym z celów naszej wizyty w Beskidzie Sądeckim jest wejście na Przehybę, zakwaterowania warto poszukać w miejscowościach, z których prowadzą szlaki prosto na to wzniesienie.
Pierwszą z nich jest Szczawnica - miasto o charakterze uzdrowiskowym, zlokalizowane na pograniczu Pienin i Beskidu Sądeckiego. Noclegi w Szczawnicy są dostępne m. in. w pokojach i kwaterach, domkach letniskowych, apartamentach i pensjonatach. Aż dwa szlaki turystyczne zaprowadzą nas stąd na Przehybę.
Odwiedź: 4 najlepsze szlaki turystyczne w Szczawnicy
Drugim miasteczkiem w okolicy, które warto uczynić swoją bazą wypadową na Przehybę, jest Krościenko nad Dunajcem. To bardzo klimatyczna, malowniczo położona miejscowość, z której w ok. 5 godzin szlakiem czerwonym dostaniemy się na Przehybę. Jeśli chodzi o nocleg Krościenko nad Dunajcem zapewni nam go w jednym z miejscowych pokojów do wynajęcia, domkach letniskowych, a także w prywatnych apartamentach.
Dobrym wyborem, który daje możliwość na zwiedzenie Beskidu Sądeckiego wzdłuż i wszerz, będzie także Nowy Sącz - największe miasto w regionie. Noclegi w Nowym Sączu czekają na turystów zarówno w samym mieście, jak i w okolicznych miejscowościach - m. in. w Jamnicy, Starym Sączu, Podegrodziu i Gołkowicach Górnych. Jak widać, jest z czego wybierać!
Pokoje u Jandurów
Krościenko nad Dunajcem, ul. Świętej Kingi
Agroturystyka Krościenko nad Dunajcem 10
Jeśli planujecie dłuższy pobyt w Beskidzie Sądeckim, polecamy wam również noclegi w Krynicy Górskiej. To urokliwe miejsce, gdzie góry spotykają się z gościnnością, tworząc wyjątkową atmosferę, która z pewnością umili wasz czas spędzony w tym pięknym regionie.
Najkrótsza trasa na Przehybę z Gabonia. Opis szlaku
Na pierwszą wycieczkę na Przehybę warto wybrać szlak z Gabonia. Trasa ta jest najkrótszym sposobem dotarcia do Schroniska na Przehybie oraz na sam szczyt wzniesienia. Przy wejściu na szlak dostępny jest parking, na którym zmotoryzowani turyści mogą zostawić samochód i ruszyć w dalszą trasę już na piechotę. Tuż przy parkingu znajduje się także przystanek autobusowy, na którym zatrzymują się busy z Nowego Sącza. Przy szlabanie ustawiony jest natomiast pomnik ku pamięci Jana Bielaka. Był to wieloletni gospodarz Schroniska PTTK na Przechybie, który zginął tragicznie w 1994 r., zjeżdżając skuterem śnieżnym.
Czas przejścia szlaku z Gabonia wynosi ok. 2:45 h, a trasę można pokonać z dziećmi - szlak praktycznie cały czas prowadzi asfaltową, wygodną drogą. Początkowo droga asfaltowa biegnie w towarzystwie szlaku narciarskiego. Szlak wspina się łagodnie w górę, mijając ujęcie wody pitnej, szałasy oraz mostek. Trasa wydaje się nieco nudna i monotonna oraz raczej pozbawiona atrakcyjnych widoków, które czekają na nas dopiero po wejściu na szczyt Przehyby i dotarciu do miejsca, w którym stoi Schronisko PTTK na Przehybie. Po drodze można jednak odpocząć - wzdłuż trasy rozstawione są wiaty turystyczne oraz tablice informacyjne ścieżki przyrodniczej.
Po ok. godzinnym spacerze docieramy do miejsca, w którym trasa z Gabonia łączy się z szlakiem zielonym z Jazowska. W pobliżu znajduje się ołtarz polowy oraz Krzesło Świętej Kingi upamiętniające miejsce, w którym w 1285 r. podobno zatrzymała się święta podczas ucieczki przed Tatarami. Wybudowana tu została kaplica z rzeźbą św. Kingi. Dalsza trasa biegnie dalej do góry i łączy się ze szlakiem czerwonym i szlakiem niebieskim ze Szczawnicy. Po niecałych 3 godzinach marszu docieramy w końcu do celu naszej podróży - oto naszym oczom ukazuje się budynek Schroniska PTTK na Przehybie, którego obecność informuje, że właśnie dotarliśmy na Przehybę.
fot. Jurek Adamski / AdobeStock, CC0
Schronisko na Przehybie
Ze Schroniska PTTK na Przehybie roztacza się piękna panorama. Na północy widoczna jest Kotlina Sądecka, na południu możemy podziwiać Pieniny, Tatry po polskiej i słowackiej stronie, a także słowackie Tatry Niżne, Magurę Spiską i Rudawy Gemerskie. Charakterystycznym elementem krajobrazu, oprócz samego schroniska PTTK na Przehybie, jest wysoki na 87 metrów maszt przekaźnikowy, który pozwala odróżnić Przehybę na tle pozostałych szczytów Pasma Radziejowej. Maszt ten przy dobrej pogodzie widoczny jest z samych Tatr.
fot. Schronisko na Przehybie
Samo Schronisko Przehyba to znany i lubiany obiekt turystyczny oraz jedno z najpopularniejszych schronisk górskich w Beskidach. Mieści się w sporych rozmiarów obiekcie, który dysponuje miejscami noclegowymi, pyszną, domową kuchnią, a także pięknymi widokami, które można podziwiać z tarasu. Schronisko słynie z unikalnej, niezwykle klimatycznej atmosfery, która sprawia, że aż chce się spędzać tu czas. Jeśli wybierzemy się tu w weekend, z pewnością spotkamy na miejscu sporą rzeszę turystów mających za sobą nie tylko trasę na Przehybę, lecz także przybywających tu z innych miejsc.
Korzystna lokalizacja schroniska przyciąga tu nie tylko miłośników chodzenia po górach, lecz także rowerzystów i narciarzy. Jest to jedna z lepszych baz wypadowych na szlaki Beskidu Sądeckiego, a także doskonałe miejsce na nocleg w górach - schronisko dysponuje 45 miejscami noclegowymi w pokojach mieszczących od 2- do 6-osób. Przy budynku schroniska znajduje się kaplica pw. Dobrego Pasterza, gdzie w sezonie letnim odprawiane są niedzielne Msze Św. 
fot. uroburos /Pixabay.com CC0
Na miłośników historii czeka natomiast Izba Pamięci prof. Kazimierza Sosnowskiego, patrona schroniska, a także Ośrodek Muzealny KTG PTTK poświęcony turystyce w Beskidzie Sądeckim.
Początki istnienia schroniska sięgają końcówki lat 30-tych XX w. W 1937 r. do użytkowania oddano pierwszą część schroniska, którą rozbudowano w kolejnym roku. Wybuch wojny zakończył dotychczasowe funkcjonowanie schroniska, które zostało zniszczone i odbudowane dopiero w 1958 r. W 1991 r. spłonęła drewniana część obiektu, lecz schronisko zostało wyremontowane w 1999 r. i ma się świetnie do dnia dzisiejszego, o czym można łatwo się przekonać, wybierając się na Przehybę.
Miejsca w najbliższej okolicy, które warto odwiedzić
Nasza wycieczka nie musi zakończyć się na zdobyciu Przehyby i czasie spędzonym w schronisku. Warto wykorzystać fakt, że na szczycie krzyżuje się sporo szlaków turystycznych i z Przehyby wybrać się w inne, warte odwiedzenia miejsca w okolicy. Do wyboru mamy wiele możliwości. Możemy udać się stąd m. in. na sąsiedni szczyt Skałka, na który zaprowadzi nas czerwony szlak wiodący w kierunku Krościenka nad Dunajcem. Według lokalnej legendy, okolice Skałki szczególnie upodobał sobie czarownik, o sympatycznym imieniu Grusio, który podobno posiadł moc wskrzeszania zmarłych.
Sprawdź: 6 najpiękniejszych widoków w polskich górach
W okolicach niebieskiego szlaku z Rytra znajdują się dwa kompleksy jaskiń. Najdłuższa spośród nich, Jaskinia Roztoczańska, posiada korytarze, których długość przekracza 130 metrów. W czasie wojny okoliczne jaskinie były chętnie wykorzystywane przez partyzantów jako miejsca kryjówki i składowania broni. Przehyba to także świetna baza wypadowa do odkrywania zakątków Pasma Radziejowej i całego Beskidu Sądeckiego.
Komentarze
