Jarmuta

Południowo-zachodnie zbocza góry opadają do Doliny pod Jarmutą, którą płynie Klimontowski Potok, południowo-wschodnie do doliny Palkowskiego Potoku, zbocza północno-zachodnie i północne do doliny Grajcarka. Jarmuta leży na północ od głównego grzbietu Małych Pienin, oddzielona od niego Klimontowską Przełęczą (696 m n.p.m.), a jej wierzchołek oddalony jest od najbliższego szczytu w tym grzbiecie – Cyrhle, który jest dla niego zwornikiem i zarazem leży w grzbiecie głównym – o ok. 750 m w prostej linii.

Wśród skał budujących Jarmutę występują stanowiące cenny materiał intruzje andezytu, który był wydobywany w kamieniołomie Maniów na północnych zboczach Czuprany. Ciekawostką jest też występowanie na północnym zboczu gołoborza andezytowego. Miejsce to zwane jest Pod Bukami.

Góra jest niemal całkowicie zalesiona, od strony zachodniej głównie zespołem buczyny karpackiej z niewielką domieszką sosny, na zboczach wschodnich i północnych przeważa świerk. Na południowej stronie, przy Klimontowskiej Przełęczy znajduje się sięgający niemal wierzchołka pas świerkowego lasu, zasadzony na miejscu dawnej polany. Na szczycie Jarmuty i północnych jego podszczytowych zboczach znajduje się polana Andrzejówka. W zachodnich zboczach Jarmuty znajduje się wcięta w nią głęboko i sięgająca od podnóża aż do wierzchołka kotlina. Przed II wojną światową na północnych zboczach Jarmuty była skocznia narciarska.

Według przekazów na szczycie Jarmuty stać kiedyś miała świątynia pogańska, a nazwa wzniesienia pochodzić ma od rzekomego imienia dawnego bóstwa. W XVIII wieku istniały tutaj kopalnie niskoprocentowych rud srebra, założone przez księcia P. K. Sanguszkę, ówczesnego właściciela okolicznych terenów. Pozostały po nich wykute w skale sztolnie o długości kilkudziesięciu metrów. Jest to tzw. Bania w Jarmucie – kopalnia srebra z lat 1732–1739, znajduje się ona na wschodnim zboczu i jest niedostępna dla turystów. W 1997 r. decyzją Rady Gminy Szczawnica utworzono tutaj mający powierzchnię 0,1 ha użytek ekologiczny o nazwie Sztolnie na górze Jarmuta.

Od 1963 r. na szczycie znajduje się przekaźnik telewizyjny. Polana Andrzejówka wykorzystywana jest też przez paralotniarzy. Przez Jarmutę nie prowadzą szlaki turystyczne, można jednak wejść na nią drogami leśnymi i ścieżkami. Szczyt Jarmuty jest dobrym punktem widokowym, szczególnie na Pasmo Radziejowej w Beskidzie Sądeckim.

W maju 2010 roku w trakcie powodzi na zboczu góry nastąpiło osuwisko ziemi.