Najwyższe szczyty Tatr w Polsce i na Słowacji
Tatry to najwyższe pasmo łańcuchu górskiego Karpat i zarazem najwyższe góry znajdujące się pomiędzy Alpami a Uralem i Kaukazem. Stanowią część tzw. Łańcucha Tatrzańskiego, zlokalizowanego w Centralnych Karpatach Zachodnich.
Łącznie w całych Tatrach znajduje się ponad 1000 szczytów. Na ok. 100 z nich można wejść znakowanymi szlakami turystycznymi. Wiele z tatrzańskich wzniesień posiada bardzo zbliżoną do siebie wysokość. Te najbardziej znane i najwyższe zostały sklasyfikowane w Wielkiej Koronie Tatr. Lista ta liczy sobie 14 najwyższych szczytów w Tatrach, a jej zdobycie jest celem większości doświadczonych taterników. Na najwyższe szczyty Tatr nie jest jednak tak łatwo się dostać, i z tego właśnie powodu powstała Turystyczna Korona Tatr. Liczy ona sobie aż 60 szczytów, których zdobycie będzie w pełni osiągalne dla praktycznie każdego miłośnika górskich wycieczek.
fot. karolzielinski1996/Pixabay.com
Tatry - najwyższe góry Polski i Słowacji
Tatry to najwyższe pasmo górskie leżące na terenie dwóch państw - Polski i Słowacji. W granicach Polski znajduje się 175 km2 łańcucha górskiego Tatr, natomiast po słowackiej stronie leży obszar 600 km2. Mimo tego, że Tatry nie są ani najwyższymi górami na świecie, ani w Europie, co roku przyciągają do siebie liczne rzesze miłośników wspinaczki.
Na terenie Tatr ustanowiony został Tatrzański Park Narodowy, który przynależy do Światowej Sieci Rezerwatów Biosfery UNESCO. Wysokogórska część Tatr posiada glacjalny charakter i pod tym względem stanowi unikat w skali ogólnopolskiej.
Różne podziały Tatr
Tatry dzielą się na cztery krainy etnograficzne - Podhale, Spisz, Orawę i Liptów. Na ich terenie wyróżniamy trzy odrębne pasma górskie - Tatry Zachodnie, Tatry Wysokie i Tatry Bielskie. Każde z nich jest wyjątkowe i warte zobaczenia. Jeśli szukasz najciekawszych tras, zajrzyj na: Najpopularniejsze, nieodkryte i najpiękniejsze szlaki w Tatrach. Gdzie się wybrać?
Najwyższy szczyt Tatr Zachodnich to Bystra (wzniesienie o wysokości 2248 m n.p.m., zlokalizowane po słowackiej stronie) i Starorobociański Wierch (2176 m n.p.m., leżący w polskiej części Tatr). Najwyższy szczyt Tatr Wysokich to Gerlach, o wysokości 2655 m n.p.m. (szczyt graniczny, należący do Słowacji) i północno-zachodni wierzchołek Rysów o wysokości 2499 m n.p.m. Najwyższy szczyt Tatr Bielskich to natomiast Hawrań, wznoszący się na wysokość 2152 m n.p.m.
Wyróżnia się także podział geograficzny na Tatry Polskie i Tatry Słowackie. Opublikowana w 2018 r. mapa GDOŚ dzieli natomiast Tatry Polskie na Tatry Reglowe z najwyższym szczytem Mała Kopa Królowa (1577 m n.p.m.), Tatry Zachodnie i Tatry Wysokie.
fot. qimono/Pixabay.com
Historia tatrzańskiej turystyki
Tatry to najbardziej majestatyczne góry w Polsce. Nic więc dziwnego, że od wieków przyciągały do siebie liczne rzesze turystów, spragnionych górskich wrażeń. Ruch turystyczny w Tatrach rozpoczął się po południowej stronie. Według danych historycznych, pierwsza wyprawa w Tatry miała odbyć się w Zielone Świątki, dokładnie 11 czerwca 1565 r. To wtedy żona ówczesnego hrabiego spiskiego, Beata z Kościeleckich Łaska wybrała się na przejażdżkę z Kieżmarku do Zielonego Stawu Kieżmarskiego. Była to pierwsza odnotowana w źródłach historycznych wyprawa w Tatry.
W XVII w. pojawiają się natomiast pierwsze wzmianki o wejściach na szczyty Tatr. W 1615 r. na Kieżmarski Szczyt miał wspiąć się David Frolich, natomiast w 1664 r. Georg Buchholtz senior zdobył po raz pierwszy Sławkowski Szczyt. W późniejszych czasach wydał kilka prac o historii oraz przyrodzie Tatr i Spiszu, które cieszyły się sporym uznaniem wśród ówczesnych badaczy tego regionu. W 1683 r. opublikowana została natomiast książka "Ungarischer oder Dacianischer Simplicissimus", najprawdopodobniej autorstwa wrocławianina, Daniela Spiera. Pierwsza dokładna mapa Tatr została sporządzona w Austrii w 1782 r., kilka lat po jej opracowaniu powstały natomiast kolejne książki opisujące góry.
Jak widać, rejon ten cieszył się sporym zainteresowaniem wśród badaczy nie tylko z Polski, ale także z okolicznych krajów. Za ojca polskiej turystyki tatrzańskiej uznawany jest Stanisław Staszic, który w latach 1803-1805 odbył liczne wędrówki po Tatrach, połączone z badaniami naukowymi tych terenów. Zaowocowały one wydaniem w 1815 r. dzieła zatytułowanego "O ziemorodztwie Karpatów". Stanisław Staszic miał także jako pierwszy zdobyć Kołowy Szczyt - wzniesienie o wysokości 2419 m n.p.m., znajdujące się po słowackiej stronie Tatr Wysokich.
Wielka Korona Tatr - 14 tatrzańskich "ośmiotysięczników"
Wielka Korona Tatr to lista najwyższych szczytów Tatr, stworzona na wzór Korony Himalajów i Karakorum. Podobieństwo obu nie wiąże się jednak jedynie z samą nazwą - obie zawierają bowiem ośmiotysięczniki, z tym że wysokość najwyższych szczytów Tatr jest liczona w stopach, a nie w metrach, jak w przypadku Korony Himalajów i Karakorum. Na Wielką Koronę Tatr składa się więc 14 szczytów, których wysokość przekracza 2438,4 m n.p.m. oraz które wznoszą się co najmniej 100 m nad przełęczą, oddzielającą je od najwyższego szczytu znajdującego się w ich sąsiedztwie.
Po raz pierwszy lista szczytów Wielkiej Korony Tatr została opublikowana w czasopiśmie "Góry" w 1998 r. Przyjęte w niej kryteria kwalifikacji szczytów spotkały się z licznymi kontrowersjami - przez wielu zostały uznane za sztuczne i trudne do przyjęcia. Co ciekawe, przez zostosowanie takich a nie innych kryteriów, na listę Wielkiej Korony Tatr nie trafiły tak oczywiste szczyty, jak chociażby Zadni Gerlach, Mały Durny Szczyt czy Lodowa Kopa.
Największym "przegranym" okazał się jednak Mięguszowiecki Szczyt Wielki, któremu do Wielkiej Korony Tatr zabrakło zaledwie kilku centymetrów - jego wysokość wynosi bowiem 2438 metrów, czyli dokładnie 7999 stóp. Pomimo licznych dyskusji, kryteria ustalone w 1998 r. obowiązują do dnia dzisiejszego.
Wielka Korona Tatr tworzy wyjątkowy krajobraz górski, na który składają się najwyższe szczyty Tatr. Wszystkie leżą po słowackiej stronie. Za pierwszego zdobywcę Wielkiej Korony Tatr uznaje się Janusza Chmielowskiego. Co ciekawe, w ostatnich 20 latach, coraz popularniejsze stało się zdobywanie najwyższych szczytów Tatr "na czas". W 2016 r. Paweł Oraniec zdobył wszystkie 14 szczytów w zaledwie 58 godzin. Jego rekord został pobity przez Alicję Paszczak, znaną alpinistkę, której udało się wejść na szczyty Wielkiej Korony Tatr w 49 godzin. Przez dzisiejszymi taternikami stoi wyzwanie pobicia kolejnego rekordu, który został ustaniowiony w 2020 r. przez Kacpra Tekielę - wynosi on 37 godzin i 28 minut.
Wielką Koronę Tatr zdobywa się ze wschodu na zachód. Łączne przewyższenie wynosi 8160 m w górę i 7914 metrów w dół. Cały dystans, jaki należy pokonać podczas wyprawy, wynosi 57,9 km. Jak widać, zdobycie Wielkiej Korony Tatr jest więc sporym wyzwaniem dla doświadczonych taterników i raczej nie poleca się jego podejmowania osobom początkującym.
Co więcej, z 14 tatrzańskich szczytów znajdujących się na liście, na zaledwie 3 z nich (Rysy, Krywań i Sławkowski Szczyt) wiedzie znakowany szlak turystyczny. Pozostałe szczyty Wielkiej Korony Tatr, w tym m. in. Lodowy Szczyt (2630 m n.p.m.), Durny Szczyt (2625 m n.p.m) i Łomnica (2634 m n.p.m.), mogą zostać natomiast zdobyte jedynie drogami taternickimi, po których można poruszać się w asyście przewodnika tatrzańskiego. Ze względu na dość wysoki koszt oraz spore trudności w zdobywaniu najwyższych szczytów Tatr, z myślą o zdobywcach tych majestatycznych gór powstała alternatywna lista najwyższych szczytów - Turystyczna Korona Tatr.
Przeczytaj koniecznie: Wakacje w górach w Polsce. Gdzie się wybrać i co zobaczyć?
Turystyczna Korona Tatr - 60 tatrzańskich szczytów i przełęczy osiągalnych dla każdego!
Turystyczna Korona Tatr to idealna opcja dla wszystkich miłośników najwyższych gór w Polsce, którzy marzą o symbolicznym zdobyciu ich najwyższych szczytów. W jej skład wchodzą 54 szczyty, na które prowadzą znakowane szlaki turystyczne oraz 6 przełęczy, znajdujących się w pobliżu wierzchołków, na które nie prowadzi żaden szlak turystyczny. Szczyty i przełęcze są zlokalizowane zarówno w polskiej części Tatr, jak i po ich słowackiej stronie.
Najwyższym szczytem Turystycznej Korony Tatr są Rysy, po stronie słowackiej wnoszące się na wysokość 2503 m n.p.m., a w polskiej części Tatr na 2499 m n.p.m. Następne są Krywań, szczyt po słowackiej stronie, którego wysokość wynosi 2494 m n.p.m. i Sławkowski Szczyt (2452 m n.p.m.), również znajdujący się na Słowacji. Najniższym szczytem Turystycznej Korony Tatr jest natomiast szczyt w polskiej części Tatr - Nosal o wysokości 1206 m n.p.m. Na liście znajdują się także przełęcze - m. in. Lodowa Przełęcz (2372 m n.p.m.), Czerwona Ławka (2352 m n.p.m.), leżące po słowackiej stronie oraz polska Przełęcz pod Chłopkiem (2307 m n.p.m.).
Turystyczna Korona Tatr obejmuje wyłącznie szczyty zlokalizowane w Tatrach Zachodnich i Tatrach Wysokich. Brak na liście natomiast wzniesień położonych w Tatrach Bielskich. Dlaczego? Otóż, oficjalnie wynika to z przepisów ochrony przyrody, jakie obowiązują na obszarze Tatr Bielskich - większość ich terenów jest bowiem zamknięta dla ruchu turystycznego, na żaden ze szczytów nie prowadzi także znakowany szlak turystyczny, którego obecność stanowi podstawowy warunek wpisania na Turystyczną Koronę Tatr.
Rysy - widok ze szczytu, fot. Nocowanie.pl
Noclegi w Tatrach
Zanim wybierzemy się na wyprawę w najwyższe polskie góry i zdobywanie ich szczytów, warto zastanowić się, gdzie zatrzymać się na nocleg w Tatrach. Pierwszą miejscowością, jaka przychodzi na myśl większości turystom wybierającym się w polskie góry jest oczywiście Zakopane. Jest to świetny wybór dla osób, które po raz pierwszy zagoszczą w Tatrach - miejscowość ta tętni bowiem życiem zarówno w lecie, jak i w zimie oraz ma do zaoferowania turystom liczne atrakcje.
Ponadto, noclegi w Zakopanem są na tyle różnorodne, że każda osoba znajdzie idealne miejsce dla siebie. Turyści mogą odwiedzić liczne hotele w Zakopanem, zatrzymać się w pensjonacie prowadzonym przez miejscowych lub wynająć pokój w Zakopanem w gospodarstwie turystycznym lub willi. Świetną opcję dla całej rodziny będzie także stanowił samodzielny apartament w Zakopanem lub góralski domek na wakacje.
Apartamenty Tatrzańskie Doliny - Zakopane Centrum
Zakopane, ul. Kościeliska
Apartamenty Zakopane 9.9
Noclegi w Tatrach poza Zakopanem
Turyści, którzy chcą odpocząć w mniej turystycznym miejscu niż Zakopane, również mają do wyboru sporo możliwości. Aby zaznać upragnionej ciszy i spokoju, wcale nie trzeba szukać daleko - znajdujące się w odległości zaledwie kilku-kilkunastu kilometrów od Zakopanego tatrzańskie wsie i miasteczka zagwarantują odpoczynek na wysokim poziomie, pozostając jednocześnie świetną bazą wypadową na całą Kotlinę Zakopiańską.
Warto zatrzymać się na nocleg w Poroninie i skorzystać z oferty miejscowych willi, pensjonatów i pokoi do wynajęcia. Świetną opcją będzie także nocleg w Suchym, gdzie dostępne są pokoje i kwatery do wynajęcia oraz luksusowe domki letniskowe. Można postawić także na noclegi w Białce Tatrzańskiej, Bukowinie Tatrzańskiej i Białym Dunajcu, które mogą poszczycić się równie bogatą i urozmaiconą bazą turystyczną, co stolica Tatr.
Schroniska turystyczne w Tatrach
Na turystów czekają także schroniska PTTK w Tatrach. Najwyżej położone schronisko w Tatrach znajduje się na wysokości 1671 m n.p.m. i również będzie świetnym miejscem do zatrzymania się na dłużej. Schodnisko im. Leopolda Świerza znajduje się w Dolinie Pięciu Stawów Polskich, w miejscu dawnego kamiennego szałasu. Drugim najwyżej położonym schroniskiem górskim jest natomiast schronisko na Hali Gąsienicowej (1500 m n.p.m.)
Inne schronisko PTTK mieści się w pobliżu Morskiego Oka, jednej z największych atrakcji turystycznych w Tatrach Zachodnich. W pobliżu innej miejscowej atrakcji, Doliny Chochołowskiej znajduje się z kolei Schronisko PTTK na Polanie Chochołowskiej. Jak widać, turyści mają więc sporo różnych opcji do wyboru, jeśli chodzi o noclegi w Tatrach.
Najwyższe szczyty Tatr Zachodnich w Polsce i na Słowacji
Tatry Zachodne pod względem zajmowanego przez siebie obszaru stanowią największe pasmo górskie w całych Tatrach. Przebiega przez nie granica polsko-słowacka. W dawnych czasach Tatry Zachodnie były nazywane bardzo różnie - zwano je Halami Liptowskimi, Halami Liptowsko-Orawskimi, a także Halami Liptowsko-Nowatarskimi. Aktualnie obowiązująca nazwa Tatry Zachodnie przyjąła się dopiero w II połowie XIX w.
Główny grzbiet Tatr Zachodnich rozciąga się od Przełęczy Liliowe, która oddziela je od Tatr Wysokich po Huciańską Przełęcz, która z kolei rozgranicza Tatry Zachodnie od Skoruszyńskich Wierchów. Na południu granicę Tatr Zachodnich wyznacza wielki uskok, który dzieli je od Kotliny Liptowskiej.
Po polskiej stronie granicę Tatr Zachodnich i Tatr Wysokich wyznacza Dolina Gąsienicowa i Dolina Suchej Wody Gąsienicowej. Oprócz nich, na terenie Tatr Zachodnich znajduje się także Dolina Małej Łąki, Dolina Kościeliska, Dolina Strążyska oraz chyba najbardziej znana w całych Tatrach Dolina Chochołowska.
Długość głównej grani Tatr Zachodnich, w linii prostej, wynosi ok. 29 km. Rzeczywista długość całego łańcucha górskiego to ok. 42 km. Tatry Zachodnie posiadają łączną powierzchnię 400 km2 i swoim obszarem obejmują praktyczne 50% całej powierzchni Tatr. Zaledwie 25% ich obszaru znajduje się w granicach Polski.
Na terenie Tatr Zachodnich znajdują się nieliczne jeziora - Niżni Staw Rohacki i Smereczyński Staw to dwa największe z nich. Tatry Zachodnie to łagodniejsze i bardziej przyjazne początkującym góry niż Tatry Wysokie. W ich panoramie wyróżniają się kopulaste szczyty, liczne doliny górskie oraz rozległe granie.
Dolina Gąsienicowa, fot. Piotr Gołębniak/AdobeStock, CC0
Bystra - najwyższy szczyt Tatr Zachodnich
Bystra to szczyt położony w Tatrach Zachodnich, po stronie słowackiej, który jest najwyższym szczytem Tatr Zachodnich. Wznosi się na wysokość 2248 m n.p.m. nad trzema pięknymi dolinami - Gaborową, Kamienistą i Bystrą. Stanowi zwornik, czyli punkt łączący ze sobą trzy granie, a pod jego południowymi ścianami znajdują się Bystre Stawy.
Bystra to szczyt zbudowany z łupków krystalicznych i przewarstwień z białego granitu. Co ciekawe, na jej zboczach dawniej wypasano owce, które dochodziły niemal pod sam wierzchołek góry. Bystra słynie z widowiskowych lawin, uznawanych za jedne z największych i najbardziej spektakularnych w całych Tatrach.
Bystra od lat stanowi częstą metę wypraw miłośników gór. Nikt nie jest w stanie podać jej pierwszego zdobywcy, lecz pierwsze znane nam wejście zimowe zostało odnotowane na początku XX w. - dokonała go A. Świderska z przewodnikiem Klimkiem Bachledą.
Bystra była częstym celem wycieczek przed II wojną światową - turyści wchodzili na nią za dnia i w nocy m. in. po to, aby podziwiać wschody i zachody słońca. Fascynację najwyższym szczytem Tatr Zachodnich widać także na obrazach - Bystra została uwieczniona m. in. na płótnach Jana Nepomucena Głowackiego i Wojciecha Gersona.
Widok roztaczający się z Bystrej jest określany jako wybitny, wręcz pyszny. Być może właśnie z jego powodu, miejscowi górale nazywali to wzniesienie Pyszną, podobnie jak i halę znajdującą się tuż pod jego szczytem. Panoramę z Bystrej Jerzy Młodziejowski opisywał tymi słowami: "Wszystko chciałoby się zapamiętać... Bo też widok z Bystrej jest tak wspaniały, że nie tylko geografa, ale i zwykłego turystę zdoła poruszyć."
Śmiałkowie, którzy zdecydują się stanąć na szczycie Bystrej ujrzą m. in. strzeliste szczyty Tatr Wysokich, w tym Świdnicę i Krywań, podróżne, przypominające harmonijkę grzbiety Tatr Zachodnich, masywne ściany Czerwonych Wierchów oraz Kominiarski Wierch.
Szlaki turystyczne prowadzące na Bystrą
Na Bystrą wiodą dwa wytyczone szlaki turystyczne. Pierwszym z nich jest żółty szlak, który ma swój początek na Tatrzańskiej Drodze Młodości, znajdującej się w Przybylinie. Wiedzie przez Dolinę Bystrą na sam szczyt Bystrej. Jest to pokonania w ok. 4 godziny.
Drugi szlak turystyczny, który zaprowadzi nas na najwyższy szczyt Tatr Zachodnich, to niebieski szlak, biegnący południowymi zboczami szczytów w grani głównej, który następnie przechodzi w zielony szlak w Dolinie Gabrowej. Trasa zielonym szlakiem prowadzi na Baniastą Przełęcz i stokami Błyszczy na szczyt Bystrej. Czas przejścia wynosi ok. 3 godzin. Oba szlaki turystyczne są otwarte dla turystów od 15 czerwca do 31 października.
Tatry Zachodnie, fot. JerzyGorecki/Pixabay.com
Starorobociański Wierch - najwyższy szczyt w polskiej części Tatr Zachodnich
Starorobociański Wierch (2176 m n.p.m.) jest najwyższym szczytem Tatr Zachodnich po polskiej stronie i jednym z najwyższych wzniesień w całych Tatrach Zachodnich. Znajduje się w grani głównej Tatr, przez którą przebiega granica polsko-słowacka. Od Kończystego Wierchu, znajdującego się na zachód, jest oddzielony Starorobociańską Przełęczą. U jego podnóża znajdują się liczne doliny - Starorobociańska, Zadnia Raczkowa i Doborowa. Wierzchołek Starorobociańskiego Wierchu stanowi krótka grań, która niczym klin wciska się w Dolinę Doborową i Raczkową.
Nazwa szczytu wywodzi się od Hali Stara Robota, która była dawniej położona w Dolinie Starorobociańskiej. "Stara robota" oznaczała po prostu nieczynne wyrobiska, które pozostały w tym miejscu po zakończeniu wydobycia rud żelaza w XVI w. Pierwszą osobą, która wspięła się na Starorobociański Wierch miał być Szwed, Goran Wahlenberg, któremu udało się to w 1813 r. Ze szczytem Starorobociańskiego Wierchu wiążą się liczne legendy. Jedna z nich mówi, że w miejscu, w którym słońce najwcześniej zaświeci w dniu św. Michała, zbójnicy ukryli cenne dukaty.
Starorobociański Wierch posiada charakterystyczny kształt piramidy, a jego stoki mają charakter kamienisty. Tworzą go skały metamorficzne i granitoidy magmatyczne. Z jego stromych zboczy w zimie schodzą obfite lawiny. Ze względu na swoje położenie w połowie łańcucha Tatr, Starorobociański Wierch stanowi doskonały punkt widokowy. Z jego wierzchołka można zobaczyć panoramę Tatr Zachodnich, Tatr Wysokich oraz okoliczne szczyty - Bystrą, Kamienistą, Ciemniak i Rohacze.
Czerwony szlak turystyczny na Starorobociański Wierch
Na najwyższy szczyt Tatr Zachodnich po polskiej stronie wiedzie czerwony szlak turystyczny. Biegnie on główną granią Tatr od Kończystego Wierchu poprzez Starorobociański Wierch i kończy się na Liliowym Karbie.
Najwyższe szczyty Tatr Wysokich po stronie słowackiej i polskiej
Tatry Wysokie to najwyższa część Tatr, która rozciąga się między Tatrami Zachodnimi i Tatrami Bielskimi. Tatry Wysokie łącznie zajmują powierzchnię ok. 340 km2, z czego ich większa część (260 km2) znajduje się po stronie słowackiej. Góry te posiadają charakter alpejski i na tle pozostałej części Tatr wyróżniają się strzelistym charakterem oraz charakterystyczną rzeźbą terenu. Krajobraz Tatr Wysokich bardzo różni się od Tatr Zachodnich - Tatry Wysokie wyróżniają się strzelistymi turniami, skalistymi szczytami oraz licznymi, przepięknymi jeziorami, pozostawionymi przez lodowce górskie.
Tatry Wysokie to najwyższe góry w Polsce i na Słowacji oraz jedno z najwyższych pasm górskich zlokalizowanych między Alpami a Kaukazem. Najwyższym szczytem Tatr Wysokich jest Gerlach (2655 m n.p.m.), drugie miejsce zajmie Łominica (2634 m n.p.m.), a trzecie Lodowy Szczyt (2627 m n.p.m.). Oprócz nich, w Tatrach Wysokich znajduje się Jagnięcy Szczyt, (2230 m n.p.m.) i Kozi Wierch (2291 m n.pm.). Wszystkie najwyższe szczyty Tatr Wysokich leżą w granicach Słowacji. Najwyższym szczytem Tatr Wysokich po polskiej stronie są natomiast Rysy stanowiące tzw. wierzchołek graniczny (2499 m n.p.m. po stronie polskiej i 2503 m n.p.m. po stronie słowackiej).
Na terenie tatr Wysokich znajdują się także liczne doliny, w tym m.in. Dolina Pięciu Stawów Polskich, Dolina Suchej Wody Gąsienicowej, Dolina Zimnej Wody itd. Rzeźba terenu Tatr Wysokich posiada cechy charakterystyczne dla rzeźby alpejskiej. Łańcuch górski uformował się bowiem w wyniku działania lodowców górskich, w czasie zlodowaceń plejstoceńskich. Pamiątką po tych wydarzeniach są cyrki, żłoby lodowcowe oraz słynne tatrzańskie jeziora, które przyciągają w Tatry Wysokie liczne rzesze turystów. Do najbardzej znanych jezior polodowcowych należą m. in. Morskie Oko, Czarny Staw Gąsienicowy oraz jeziora w Dolinie Pięciu Stawów Polskich.
Zobacz również: TOP 5 najpiękniejszych jezior w polskich górach
Tatry Wysokie, DzidekLasek/Pixabay.com
Gerlach - najwyższy szczyt całych Tatr
Gerlach jest najwyższym szczytem Tatr i całych Karpat. Jest to zarazem najwyższe wzniesienie na Słowacji, które ze względu na swoją wysokość, jest zaliczane do Korony Europy oraz Wielkiej Korony Tatr. Gerlach tworzy masyw składający się z kilku wierzchołków, z których najwyższy ma wysokość 2655 m n.p.m. Na jego szczyt nie prowadzi żaden znakowany szlak turystyczny, co stanowi pewne utrudnienie w zdobyciu szczytu. Turyści najczęściej wchodzą na Gerlach z Doliny Wielickiej lub z Doliny Batyżowieckiej - wejście jest jednak możliwe tylko pod opieką przewodnika.
Pierwszymi zdobywcami góry mieli być spiscy myśliwi, który między XVIII a XIX w. penetrowali te tereny. Pierwsze odnotowane w źródłach wejście na Gerlach zostało natomiast odnotowane w 1834 r. - podczas polowania na kozice, na szczycie masywu stanęli Gelhof, Johann Still i Martin Spitzkopf-Urban, mieszkańcy okolicznych miejscowości. Po raz kolejny Gerlach został zdobyty w 1855 r. przez Zygmunta Bośniackiego i ks. Wojciecha Grzegorka w asyście tatrzańskich przewodników. Pierwszy turysta stanął na szczycie góry w latach 60-tych XIX w. Po raz pierwszy w zimie na szczyt weszli natomiast Janusz Chmielowski, Karoly Jordan i ich przewodnicy - miało to miejsce w styczniu 1905 r.
Wyprawa na Gerlach - o czym warto wiedzieć?
Na najwyższy szczyt Tatr nie prowadzą żadne oznakowane szlaki. Wejście na wierzchołek jest trudne i raczej dedykowane doświadczonym wspinaczom. Co więcej, legalnie na sam szczyt można dostać się tylko pod opieką przewodnika. Tatrzański Park Narodowy, który znajduje się zarówno po polskiej stronie, jak i w granicach słowackich, dopuszcza korzystanie z usług wyłącznie licencjonowanych przewodników. Koszt jego zatrudnienia wynosi ok. 1300 zł (320 EUR).
Na Gerlach po raz pierwszy warto wybrać się latem, w dobrą pogodę i zabierając ze sobą niezbędny ekwipunek - kask, uprząż, karabinki, okulary przeciwsłoneczne, kijki trekkingowe, czapkę i rękawiczki itp. Osoby, które nie dysponują profesjonalnym sprzętem, mogą liczyć w tym zakresie na wsparcie przewodnika, który powinien udostępnić sprzęt niezbędny do wspinaczki. Na nogi warto założyć buty trekkingowe w lecie, a w zimie obuwie przystosowane do chodzenia po śniegu. W plecaku powinien znaleźć się także zapas wody i przekąsek energetycznych, które na pewno przydadzą się w czasie wyprawy.
Gerlach, fot. jmjbasket/Pixabay.com
Rysy - najwyższy szczyt polskich Tatr Wysokich
Rysy to góra położona na granicy polsko-słowackiej. Posiada trzy wierzchołki, a najwyższym z nich jest ten środkowy, który wznosi się na wysokość 2501 m n.p.m. i leży na terenie Słowacji. Wierzchołek północno-zachodni, o wysokości 2499 m n.p.m., to z kolei najwyższy szczyt Tatr Wysokich w Polsce. Zaliczany jest do Korony Europy, czyli najwyższych szczytów wszystkich europejskich krajów.
Początkowo sądzono, że nazwa Rysy wywodzi się od ukośnego żlebu znajdującego się w masywie góry. Obecnie wiadomo jednak, że wzięła się od pożłobionych zboczy całego kompleksu Niżnich Rysów, Żabiego Szczytu Wyżniego i Żabiego Mnicha. Nazwa ta została prawdopodobnie stworzona przez polskich górali i funkcjonuje od XIX w.
Masyw Rysów znajduje się na południowy-wschód od Morskiego Oka. U jego podnóża leży Dolina Białej Wody, Dolina Rybiego Potoku oraz Dolina Mięguszowiecką. Od Niżnich Rysów dzieli go Przełęcz pod Rysami, od Żabiego Konia, Żabia Przełęcz, a od Ciężkiego Szczytu znajdującego się w masywie Wysokiej, szerokie siodło Wagi.
Szczyt Rysów to pod względem przyrodniczym prawdziwy unikat w skali całej Polski. Jego wierzchołek porastają kwiaty z grupy roślin alpejskich oraz liczne rzadkie gatunki - w tym ukwap karpacki, wiechlina tatrzańska oraz skalnica odgiętolidtna, które występują w nielicznych miejscach na terenie naszego kraju. Jeśli chodzi natomiast o zwierzęta, w Rysach można spotkać m. in. kozice, świstaki oraz lisy.
Wejście na Rysy od schroniska nad Morskim Okiem
Rysy to najczęściej odwiedzany szczyt w Tatrach Wysokich. Ogromne zainteresowanie nim wynika z przepięknych widoków - z wierzchołka roztacza się panorama Tatr z ponad 80 tatrzańskimi szczytami, 13 jeziorami oraz wzniesieniami znajdującymi się w innych pasmach górskich. Przy dobrej pogodzie, z Rysów można dostrzec także oddalony o ok. 90 km Kraków, zarys Bieszczadów, a nawet Karpat ukraińskich.
Rysy to najwyższy szczyt Tatr, na który wiedzie wyznaczony szlak turystyczny. Jego zdobycie jest obowiązkowe dla wszystkich osób, które kolekcjonują Koronę Gór Polski, Wielką Koronę Tatr, Koronę Europy oraz Turystyczną Koronę Tatr. Na szczyt prowadzą dwa szlaki turystyczne - północny od strony polskiej i południowy od strony słowackiej.
Szlak północny to czerwony szlak, który ma swój początek przy schronisku nad Morskim Okiem i wiedzie nad Czarny Staw, przez Bułę pod Rysami i dalej na szczyt Rysów. Szlak obiega Morskie Oko, przechodzi także przez okoliczne przełęcze. Najtrudniejsze do przejścia miejsce znajduje się tuż pod szczytem - jest to Przełączka pod Rysami. W tym miejscu znajduje się 500-metrowa przepaść, którą pokonuje się, trzymając się łańcucha i ustawiając stopy na wąskich stopniach skalnych.
Rysy - widok ze szczytu, fot. Nocowanie.pl
Najwyższe szczyty w Tatrach Bielskich
Tatry Bielskie leżą całkowicie w granicach Słowacji. Są to urokliwe, niezwykle sielskie góry, które sąsiadują z Tatrami Wysokimi, tworząc malowniczy krajobraz. Tatry Bielskie to niewysokie góry, w których próżno szukać takich kolosów, jak Gerlach czy Rysy. Zaledwie pięć z ich szczytów przekracza magiczną granice 2000 m n.p.m., a najwyższy z nich, Hawrań, wznosi się na wysokość 2152 m n.p.m. Tatry Bielskie, że względu na swoje przyrodnicze bogactwo, przepiękne widoki oraz paradoksalnie słabszą dostępność dla turystów, są więc z pewnością warte odwiedzenia.
Warto zaznaczyć, że na terenie Tatr Bielskich nie ma szlaków turystycznych. Te, które funkcjonowały w przeszłości, zostały zamknięte na przełomie lat 70-tych i 80-tych XX w. Oficjalnie stało się to z powodu konieczności zapewnienia tym rejonom odpowiedniej ochrony przyrodniczej, nieoficjalnie ze względu na obecność w Jaworzynie rządowego ośrodka wypoczynkowego, w którym gościły ważne osobistości, wymagające ciszy, spokoju oraz dyskrecji.
Tatry Bielskie, fot. jarekgrafik/Pixabay.com
Hawrań - najwyższy, niedostępny szczyt Tatr Bielskich
Najwyższym szczytem Tatr Bielskich jest Hawrań. Wnosi się na wysokość 2154 m n.p.m., w środkowej części zachodniej połowy tego pasma górskiego. Jest to także najwyższy wapienny szczyt całych Tatr. Hawrań góruje nad pięcioma dolinami, a na jego zboczach znajdują się ciekawe jaskinie, w tym m. in. Jaskinia Starzystarska - najgłębsza jaskinia w Tatrach Bielskich. W dawnych czasach Hawrań był łączony z Płaczliwą Skałą i określany mianem Szczytu Wideł. Etymologia obecnej nazwy jest nieznana - być może pochodzi od słowackiego "havran" oznaczającego gawrona lub szarego konia.
Na najwyższy szczyt Tatr Bielskich po raz pierwszy miał wspiąć się brat Cyprian z Czerwonego Klasztoru. Obecnie najłatwiej go zdobyć z Doliny Zadnich Koperszadów, idąc przez Zadni Stefanowi Żleb i Hawranią Przełęcz. Warto jednak wiedzieć, że jest to teren znajdujący się pod ścisłą ochroną, zamknięty dla turystów. Miłośnikom tatrzańskich krajobrazów pozostaje więc podziwianie Hawrania z daleka.
Poznaj: 6 najpiękniejszych polskich jaskiń
Pozostałe szczyty i przełęcze w Tatrach
Tatry to nie tylko wysokie szczyty, których wysokość przekracza 2000 m. n.p.m., lecz także mniejsze wzniesienia, które są równie chętnie odwiedzane przez turystów. Jednym z najbardziej znanych, kojarzonych z Tatrami szczytów jest Kasprowy Wierch. Jest to wzniesienie zlokalizowane w Tatrach Zachodnich, o wysokości 1987 m n.p.m. Szczyt znajduje się na granicy polsko-słowackiej i jest na nim zlokalizowany jeden z najbardziej znanych ośrodków narciarskich w Polsce o tej samej nazwie. Na szczyt wjeżdżają trzy koleje linowe, a na sam jego wierzchołek dostać się można szlakami turystycznymi. Kasprowy Wierch daje początek dwóm zjazdowym trasom narciarskim, które co roku przyciągają licznych miłośników białego szaleństwa.
Kasprowy Wierch - widoki ze szczytu, fot. Bence/AdobeStock, CC0
Unikalny krajobraz Tatry tworzą także liczne przełęcze. Jedną z najbardzej znanych z nich jest Szpiglasowa Przełęcz. Jest to szeroka, znajdująca się na wysokości 2110 m n.p.m. przełęcz, na którą wiedzie znany szlak turystyczny znad Morskiego Oka. Na Szpiglasową Przełęcz wiezie także trasa z Doliny Pięciu Stawów Polskich.
Szpiglasowa Przełęcz jest uznawana za jeden z najpiękniejszych punktów widokowych w Tatrach - można z niej podziwiać Dolinę Pięciu Stawów Polskich, okoliczne szczyty oraz Tatry Wysokie. Najwyżej położoną przełęczą w Tatrach jest natomiast Lodowa Przełęcz (2372 m n.p.m.). Zlokalizowana jest w głównej grani Tatr, a prowadzi do niej zielony szlak z Doliny Pięciu Stawów, otwarty wyłącznie w sezonie turystycznym.
Rezerwuj noclegi z widokiem na góry:
Komentarze
