W wyniku działań wojennych w 1945 r. większość spichlerzy w Gdańsku została zniszczona. Na Ołowiance zostały zachowane mury trzech z nich i po rekonstrukcji w 1985 r. stały się główną siedzibą ekspozycyjną Centralnego Muzeum Morskiego.
Najstarszy z nich to gotycki spichlerz ''Oliwski'', zwany do 1677 r. ''Klasztorny''. Jego nazwa wywodzi się od użytkujących go cystersów oliwskich. Barokowy spichlerz ''Panna'' swoją nazwę otrzymał od stojącej kiedyś na jego szczycie figury (pierwsza wzmianka z 1709 r.), a powstał na miejscu starszego średniowiecznego spichlerza ''Szkarpawskiego''. Natomiast spichlerz ''Miedź'' zawdzięcza swoją nazwę przechowywanemu niegdyś w nim towarowi. Na frontach gdańskich spichlerzy umieszczano tablice (drewniane lub kute w kamieniu) pokazujące nazwę magazynu. Dwie takie tablice zachowały się na spichlerzu ''Oliwskim''– z datami 1677 i 1738.
Wystawy stałe:
"Polacy na morzach świata"
Jest historyczną, przekrojową wystawą o morskich dziejach Polski i Polaków od wczesnego średniowiecza aż po czasy współczesne. Ekspozycja jest bogato dokumentowana oryginalnymi zabytkami wydobytymi z dna morskiego w trakcie archeologicznych badań podwodnych. W części poświęconej czasom najdawniejszym można oglądać czółno wiślane z IX wieku, a także ładunek piętnastowiecznego statku handlowego nazwanego Miedziowcem, na który składają się plastry miedzi, ruda żelaza, smoła i wosk pszczeli.
W części poświeconej zmaganiom Polaków o Dominium Maris Baltici wystawę ilustruje pełne wyposażenie szwedzkiego okrętu wojennego "Solen", który zatonął w bitwie pod Oliwą w 1627 r., gdzie zobaczyć można rzeczy osobiste załogi, wyposażenie kuchenne, monety szwedzkie, a nawet zrekonstruowane popiersia marynarzy.
W dalszej części wystawy odnajdziemy modele okrętów wojennych - np. przekroje szwedzkiego - "Vasa" i brytyjskiego - "Victory", a także modele legendarnych polskich transatlantyków: "Piłsudski", "Batory", "Kościuszko" i "Chrobry" oraz makiety przedstawiające rozwój portów i stoczni, narzędzia szkutnicze i bosmańskie, instrumenty nawigacyjne.
Jedną z najoryginalniejszych sal wystawowych jest Arsenał, gdzie w autentycznej scenerii gotyckiego spichlerza eksponowane jest wojenne wyposażenie "Solena", działa szwedzkie, polskie i ruskie, ustawione na lawetach, otoczone kopiami polskich bander, zbroi rycerskiej i części uzbrojenia.
"Galeria Morska"
Jest jedyną w Polsce stałą ekspozycją malarstwa marynistycznego. Została przygotowana w całości ze zbiorów własnych Muzeum. Z kilkuset posiadanych dzieł plastycznych wybrane zostały te, które najlepiej prezentujące tendencje rozwojowe. Na ekspozycję składa się 81 obrazów polskich i obcych, podzielonych na następujące działy: "Malarstwo dawne szkół: włoskiej, holenderskiej, flamandzkiej i francuskiej"; "Malarstwo europejskie XIX i pocz. XX wieku"; "Malarstwo polskie XIX i pocz. XX w."; "Polskie malarstwo międzywojenne" oraz "Portret kapitański".
W pierwszej części ekspozycji prezentowane są głównie mariny artystów holenderskich - takich jak Antonie van Beerstraaten, Julius Porcellis, Abraham Willaerts, Izaak Willaerts - które cechuje właściwa tej twórczości lekkość i świetlistość materii malarskiej. W drugiej części znajdują się dzieła sławnego XIX-wiecznego marynisty rosyjskiego, Iwana Konstantynowicza Ajwazowskiego. Malarstwo polskie przełomu XIX i XX wieku reprezentują artyści o tak różnych temperamentach twórczych, jak Tadeusz Popiel - który malował rozświetlone widoki otwartego morza, Michał G. Wywiórski - ostatnio na nowo odkryty malarz realistycznych pejzaży morskich czy Aleksander Gierymski. Malarstwo polskie lat 1918-45 reprezentowane jest między innymi przez Mariana Mokwę - jednego z najpopularniejszych marynistów polskich oraz Jana Rubczaka - czynnego we Francji wybitnego kolorystę, autora krajobrazów śródziemnomorskich z okolic Marsylii i nadbałtyckich. Osobny dział stanowi tzw. portret kapitański - wizerunki statków, malowane od początku XIX w. na zamówienie ich armatorów lub kapitanów, charakteryzujące się drobiazgową dokładnością w odwzorowaniu szczegółów wyglądu i wyposażenia przedstawianych jednostek, ukazywanych zazwyczaj od strony burty.
"Archeologia Morska i Nurkowanie"
Wystawa ukazuje historię nurkowania oraz najciekawsze stanowiska archeologiczne w Polsce i na świecie. Pierwsze przykłady penetracji podwodnych głębin pochodzą z III tysiąclecia p.n.e. ze starożytnej Persji, gdzie handlowano perłami i masą perłową, wydobywaną z dna morskiego. Na wystawie prezentowany jest sprzęt do nurkowania: skafandry, aparaty, różne typy dzwonów nurkowych, przy użyciu których próbowano eksplorować dno morskie. Osobne miejsce na ekspozycji zajmuje wynalazek Niemca Augusta Siebe, który w 1830 r. skonstruował skafander nurkowy z hełmem zaopatrzonym w długi wąż przeznaczony do tłoczenia powietrza z powierzchni, nazwany później skafandrem klasycznym. Dalszy rozwój aparatury nurkowej stanowił akwalung, dzieło Jaquesa Cousteau i Emila Gagnana, który był przełomowym odkryciem i pozwolił na swobodne nurkowanie. Jednymi z najsławniejszych na świecie stanowisk archeologicznych przedstawionych na wystawie są wraki statków z epoki Homera odnalezione u wybrzeży Turcji.
Dział poświecony archeologii podwodnej w Polsce przedstawia największe dokonania ekipy badawczej Centralnego Muzeum Morskiego - wydobycie "Miedziowca" statku handlowego z XV w., eksplorację szwedzkiego okrętu wojennego z XVII w. "Solena" oraz angielskiego wraka z XVIII w. "General Carlton of Withby". Podczas zwiedzania wystawy wyświetlany jest film prezentujący najciekawsze badania podwodne prowadzone przez polskich naukowców na wrakach "Wilhelm Gustloff", "Arngas" i "Mount Vernon".
Źródło:
Centralne Muzeum Morskie
